Η προσδοκία του ταξιδιού

Θα προσπαθήσουμε να ταξιδέψουμε στο κυανού της τέχνης και του πολιτισμού, όπου εκείνο που βαραίνει περισσότερο στις εκτιμήσεις μας είναι ακριβώς η έλλειψη βαρύτητας. Θα προσπαθήσουμε να επικοινωνούμε με το τηλεγραφείο των σκέψεων, με γλώσσα που περνάει από το τρυπητό που αφήνει απ΄έξω τα απόφλουδα...Με την ελπίδα να υπάρξουν ρινίσματα χρόνου που θα ψιθυρίσουμε: Λίγο θέλω ακόμη για ν΄αποσπαστώ από το έδαφος και να παίξω με τις πατούσες μου μιαν άλλου είδους κιθάρα...

Η εντοπισμένη εδώ προσδοκία είναι η αλληλεπίδραση μας με επίγνωση της αδυναμίας, με φορείς αλληλεπίδρασης, αναγκαίους κατά τη Φυσική, σκέψεις, εικόνες, ήχους που προσφέρουν Αυτοί που μας δείχνουν πόσο λανθασμένα, ίσως, συλλάβαμε την δωρεά της ζωής. Έρανος σκέψεων, λοιπόν, ήχων που παράγουν εικόνες που δεν τις βλέπουν τα μάτια, εικόνων που παράγουν ήχους που δεν τους ακούν τα αυτιά, και μοιρασιά της συγκομιδής. Με τιμή στην ατίμητη τιμή αυτών των διαλεχτών της τέχνης και του πολιτισμού που απλόχερα τα προσφέρουν...

Ας ζήσουμε τουλάχιστον την προσδοκία του ταξιδιού, που είναι πιο σημαντική από την πραγματοποίησή του. . .


Δευτέρα 13 Ιανουαρίου 2025

Ανθρώπινο Κύτταρο

Η ΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Από τις τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις που έχει διαμορφώσει η φύση, αμέσως μετά τη μεγάλη έκρηξη (Bing-Bang), οι πιο οικείες σε εμάς είναι δύο. Η πρώτη είναι η νευτώνεια βαρυτική δύναμης που περιγράφει την έλξη μεταξύ μαζών. Η μάζα της Γης έλκει τη μάζα του σώματός μας. Η Γη μας τραβάει προς αυτήν με μια δύναμη, τη δύναμη του βάρους μας. Η δεύτερη είναι η ηλεκτρική (ηλεκτρομαγνητική) δύναμη που αναπτύσσεται μεταξύ φορτίων, που είναι ελκτική ή απωστική αν τα φορτία έχουν αντίθετο ή το ίδιο πρόσημο, αντίστοιχα. Το ενδιαφέρον είναι ότι η φύση εμφανίζει τη νευτώνεια δύναμη ως μια ασθενή δύναμη και την ηλεκτρική ως ισχυρή.

Η ελκτική ηλεκτρική δύναμη μεταξύ πρωτονίου και ηλεκτρονίου στο άτομο του υδρογόνου είναι:

  3.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000

 (39 μηδενικά!)

φορές μεγαλύτερη από την νευτώνεια δύναμη με την οποίαν έλκονται το ηλεκτρόνιο με το πρωτόνιο λόγο των μαζών τους. Η ηλεκτρική δύναμη είναι απίστευτα μεγαλύτερη. 

Είναι τυχαία αυτή η διευθέτηση από τη φύση;

Το δεδομένο είναι: αν δεν συνόδευε την εμφάνιση αυτών δυνάμεων αυτή η αναλογία μεγεθών μεταξύ τους δεν θα ήταν δυνατή η δημιουργία σύμπαντος - ζωής. 

Ένα από τα πολλά που δικαιολογούν τη θέση αυτή: 

Η ισχυρή ηλεκτρομαγνητική δύναμη είναι αυτή που συγκροτεί και διατηρεί τις σύνθετες μορφές ύλης, περιλαμβανομένων και των έμβιων οργανισμών. Ας εστιάσουμε στους απλούς μονοκύτταρους οργανισμούς. To τεράστιο μέτρο της ηλεκτρομαγνητικής δύναμης  δεν εξασφαλίζει μόνο τη συνεκτικότητα των μονοκύτταρων οργανισμών αλλά τους δίνει και τις κατάλληλες χωρικές διαστάσεις για ανάπτυξη σύνθετης ζωής. Για παράδειγμα, ένας μονοκύτταρος οργανισμός, που τώρα έχει διαστάσεις της τάξης  του 1/10.000 του μέτρου, αν στη συγκρότησή του τη θέση της ισχυρής ηλεκτρομαγνητικής δύναμης είχε η ασθενής νευτώνεια δύναμη, οι διαστάσεις του θα ήταν της τάξης των 100.000.000.000.000 μέτρων! Ας συνδυαστεί αυτό με το ότι το ανθρώπινο σώμα συνίσταται από δεκάδες τρισεκατομμύρια κύτταρα. 

Είναι τυχαία αυτή η διευθέτηση από τη φύση; 

Αν η ηλεκτρομαγνητική δύναμη ήταν 10 μόνο φορές μεγαλύτερη από τη νευτώνεια, ήταν δηλαδή 

30.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 

(40 μηδενικά!) 

φορές μεγαλύτερη,

ή μόνο 10 φορές μικρότερη, ήταν δηλαδή

300.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000

(38 μηδενικά!)

φορές μαγαλύτερη (μόνο!),

η δημιουργία σύμπαντος - ζωής θα ήταν αδύνατη!

Τι συντονισμός!!!

"Στη ζωή δεν υπάρχουν λύσεις. 

 Υπάρχουν δυνάμεις σε κίνηση. 

 Πρέπει να τις πλάσεις και οι λύσεις θα ακολουθήσουν..." 

Αντουάν ντε Σαιν-Εξπερύ

Η φύση τις έπλασε!

Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2025



 "Όσο θες πολέμα.

Δεν έχει φτέρνες η τελειότητα." 

Οδυσσέας Ελύτης.

Όταν το η ηλιακή ακτινοβολία πέφτει στη θάλασσα  εν μέρει ανακλάται, γυρίζει πίσω στην ατμόσφαιρα, εν  μέρει διαθλάται, μπαίνει  μέσα στο νερό. Το με τι ποσοστό ανακλάται ή διαθλάται, σύμφωνα με τους νόμους της Φυσικής, εξαρτάται από τη γωνία με την οποία πέφτουν οι ακτίνες της ηλιακής ακτινοβολίας στην επιφάνεια της θάλασσας.


Αν οι ακτίνες πέφτουν κάθετα ή σχεδόν κάθετα, όταν ήλιος είναι ψηλά, το μεσημέρι ή  γύρω από το μεσημέρι, το συντριπτικό ποσοστό της ηλιακής ακτινοβολίας διαθλάται, μπαίνει στη θάλασσα, αν οι ακτίνες πέφτουν πλάγια, όταν ο ήλιος ανατέλλει ή δύει, το συντριπτικό ποσοστό της ηλιακής ακτινοβολίας ανακλάται, γυρίζει στην ατμόσφαιρα.

Η διευθέτηση αυτή πρέπει να συνδυαστεί με αυτήν: η ηλιακή ενέργεια που πέφτει σε κάθε τετραγωνικό μέτρο της θάλασσας κάθε δευτερόλεπτο παίρνει τη μεγαλύτερη τιμή της το μεσημέρι, όταν ο ήλιος μεσουρανεί. Αντίθετα, παίρνει την ελάχιστη τιμή της όταν ο ήλιος ανατέλλει ή δύει.  

Οι νόμοι της Φυσικής λοιπόν είναι τέτοιοι ώστε στα χρονικά διαστήματα που η ηλιακή ακτινοβολία που πέφτει στην θάλασσα είναι έντονη, γύρω από το μεσημέρι, αυτή να μπαίνει  στη θάλασσα. Αυτή η διευθέτηση ενεργοποιεί τις ζωογόνες διαδικασίες στο εσωτερικό της, μεταξύ αυτών και την φωτοσύνθεση. Από τη φωτοσύνθεση παράγεται οξυγόνο στη θάλασσα όσο παράγουν τα δέντρα στην ξηρά. Έτσι εξασφαλίζεται η ζωή του ζωικού και φυτικού βασιλείου της θάλασσας.

Ας φανταστούμε τώρα τι θα συνέβαινε αν ο νόμος της Φυσικής προέβλεπε το αντίθετο από ό,τι προβλέπει. Δηλαδή, το συντριπτικό ποσοστό του ορατού και αοράτου φωτός να ανακλάται και όχι να διαθλάται όταν οι ακτίνες του φωτός πέφτουν κάθετα στη θάλασσα, γύρω στο μεσημέρι, και το συντριπτικό του ποσοστό να διαθλάται όταν οι ακτίνες του έπεφταν πολύ πλάγια στην επιφάνεια της θάλασσας, όταν ό ήλιος ανατέλλει ή δύει. Τότε, το φως που θα έμπαινε στη θάλασσα θα ήταν ελάχιστο, δεν θα υπήρχε ζωή στη θάλασσα. Παράλληλα, με την ανάκλαση, το γύρισμα της ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα, τις μεσηβρινές ώρες, όταν η ηλιακή ακτινοβολία είναι έντονη, θα είχαμε υπερθέρμανσή της ατμόσφαιρας. 

Είμαστε μάρτυρες ενός πειράματος, που γίνεται στη φύση και αποδεικνύει ότι το φως ανακλάται στο συντριπτικό του ποσοστό γύρω από τη δύση του ήλιου, ότι τότε η επιφάνεια της θάλασσας γίνεται καθρέφτης;

Ναι! Να τι αντικρίζουμε  στο ηλιοβασίλεμα:  




Τρίτη 7 Ιανουαρίου 2025




Φιλοσοφικός απολογισμός με το τέλος των Εορτών: 

"Στη Δημοκρατία 

δεν υπάρχουν 

Αδιέξοδα!

Υπάρχουν μόνο

 έξοδα."

Αχρηστοτέλης



Κυριακή 5 Ιανουαρίου 2025



ΣΗΜΕΡΑ ΤΑ ΦΩΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΦΩΤΙΣΜΟΙ


ΚΑΛΗ ΜΑΣ ΦΩΤΙΣΗ!

*

ΦΩΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ

ΦΕΙΔΟΥ ΧΡΟΝΟΥ.

Το ρητό που πάντα ακολουθεί το φως

 στην πορεία του μέσα στο χρόνο.


Όταν το φως καθώς τρέχει στον αέρα συναντήσει μια αδιαφανή κατοπτρική επιφάνεια, ανακλάται, αλλάζει πορεία, γυρίζει πίσω. Αν συναντήσει μια διαφανή γι’ αυτό επιφάνεια, διαθλάται, τη διασχίζει αλλάζοντας ή πορεία, ή ταχύτητα, ή και τα δύο.

Το φως ανακλάται ή διαθλάται ακολουθώντας έναν νόμο, που του επιβάλλει μια σοφή διαχείριση του χρόνου. Για να πάει από ένα σημείο Α σε ένα άλλο Β, είτε μετά από ανάκλαση, είτε μετά από διάθλαση, από τις άπειρες διαδρομές που οδηγούν από το σημείο Α στο σημείο Β, το φως επιλέγει εκείνη που θα τη διανύσει στον ελάχιστο δυνατό χρόνο. Δεν επιλέγει τη συντομότερη χωρικά διαδρομή, επιλέγει τη συντομότερη χρονικά.

Θα ακολουθήσει τη συντομότερη χρονικά διαδρομή από τις άπειρες διαθέσιμες, όσα κι’ αν είναι τα εμπόδια που θα παρεμβληθούν στο δρόμο του, όσες και αν είναι οι επιφάνειες που θα συναντήσει στην πορεία του όπου θα πρέπει να αλλάξει πορεία, ή να ανακλαστεί ή να διαθλαστεί.

Το φως είναι σαν να έχει την ικανότητα να σκεφτεί και να χαράξει, πριν ξεκινήσει για τον προορισμό, λαμβάνοντας υπ’ όψη όλα τα εμπόδια που θα συναντήσει μπροστά του που θα το αναγκάσουν να λοξοδρομήσει, λες και τα ξέρει, τη διαδρομή εκείνη ώστε να εξοικονομήσει χρόνο.

Τι σεβασμός στον χρόνο! Ίσως και αυτοσεβασμός στη μεγαλοσύνη του, που την περιγράφει ο Ηράκλειτος:

«Χρόνος παις εστί παίζων πεττεύων. Παιδός η βασιλεία».

Ο χρόνος είναι ένα παιδί που παίζει πεσσούς.

Το βασίλειο ανήκει σ’ αυτό το παιδί.

Ηράκλειτος.

Το φως γνωρίζει ότι είναι ο ζωοδότης αβίων και έμβιων της φύσης...

Και το ενδιαφέρον είναι από πια θέση το φως ακολουθεί το ΧΡΟΝΟΥ ΦΕΙΔΟΥ!

Από τη θέση της, με ανθρώπινα μέτρα, αθανασίας.

Είναι σαν ο χρόνος να αντάμειψε το φως για τον σεβασμό του προς αυτόν με το προνόμιο να μην έχει εγγενή ηλικία με την έννοια που την αποδίδουμε σε έναν ζωντανό οργανισμό. 

Σαν θνητοί, με τη λογική μας, με τον εγωισμό μας, καμιά φορά αποδίδουμε στο φως «ηλικία», ίση με το χρόνο που πέρασε από τη δημιουργία του μέχρι τη στιγμή που έφτασαν στα μάτια μας. 

Το φως από τον ήλιο κάνει 8 λεπτά και 20 δευτερόλεπτα για να φτάσει στη γη. Αν πέθαινε ο ήλιος, θα το καταλαβαίναμε 8 λεπτά και 20 δευτερόλεπτα αργότερα. Για μας έζησαν τα φωτόνια αυτά 8 λεπτά και 20 δευτερόλεπτα. 

Το φως από μακρινά αστέρια ή γαλαξίες φτάνει στη γη μετά από δισεκατομμύρια χρόνια. Όταν τα παρατηρούμε σήμερα, δεν βλέπουμε πως είναι σήμερα, βλέπουμε πως ήταν  δισεκατομμύρια  χρόνια πριν. Για μας τα φωτόνια αυτά έζησαν δισεκατομμύρια χρόνια. 

Όσο πιο μακριά είμαστε από την πηγή του φωτός τόση μεγαλύτερη ηλικία αποδίδουμε στο φως. Τι εγωισμός! Να αποδίδουμε ηλικία στο φως με αναφορά εμάς, το πόσο μακριά βρισκόμαστε από την πηγή του!

Ποια είναι τα πιο ηλικιωμένα φωτόνια που μπορούμε να παρατηρήσουμε; Ποιο είναι το πιο ηλικιωμένο φως που φτάνει στα μάτια μας;

H «Μεγάλη Έκρηξη», το «Bing-Bang», συνέβη περίπου 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Στα πρώτα 380.000 χρόνια μετά τη μεγάλη έκρηξη το σύμπαν ήταν τόσο «πυκνό» και τέτοιας σύστασης (ένα πλάσμα, μια σούπα, από πρωτόνια, ηλεκτρόνια, φωτόνια)  που κανένα φωτόνιο δεν μπορούσε να δραπετεύσει έξω από αυτό. Δεν εκπέμπει φως. Τα πρώτα 380.000 χρόνια του σύμπαντος είναι αδιαφανή για μας. Η νηπιακή του ηλικία δεν είναι ορατή. Μετά τα 380.000 χρόνια, το σύμπαν επεκτάθηκε, ψύχθηκε, τα πρωτόνια ενώθηκαν με τα ηλεκτρόνια για να σχηματίσουν ουδέτερα άτομα, κυρίως υδρογόνο. Τα φωτόνια πλέον μπορούν να δραπετεύσουν, να διαφύγουν. Εκπέμπεται φως, το πρώτο φως, 380.000 χρόνια μετά το Bing-Bang. Αυτό το παρατηρούμε Cosmic microwave background. Παρατηρούμε το πρώτο φως που έχει εκπεμφθεί, (13.800.000.000 – 380.000) χρόνια πριν! Και θα το παρατηρούμε, θα το παρατηρούμε...

Ας φανταστούμε ότι ένας πλανήτης απέχει από εμάς τόσο ώστε το φως που ανακλάται από τη γη για να φτάσει σε αυτόν χρειάζεται 26 αιώνες. Αν ένας κάτοικος του πλανήτη σήμερα  έφτιαχνε ένα τηλεσκόπιο και παρατηρούσε τη γη, θα έβλεπε πως ήταν η Γη 26 αιώνες πριν. Θα έβλεπε να κτίζεται ο Παρθενώνας, κάτω από την επίβλεψη του Φειδία και των Μνησικλή, Καλλικράτη, και Καλλί- μαχου! Ο εξωγήινος αυτός θα έλεγε ότι τα φωτόνια που έπεσαν στο μάτι του είχαν ηλικία 26 αιώνες. 

Το φως είναι ένας αρχαιολόγος! Μας αποκαλύπτει πως ήταν το σύμπαν στο παρελθόν του, μέχρι μόλις 380.000 χρόνια μετά τη μεγάλη έκρηξη. 

Το φως για να φτάσει σε μας από τον πλησιέστερο προς τον δικό μας  γαλαξία, από τον γαλαξία της Ανδρομέδας, χρειάζεται να περάσει χρόνος περίπου 2,5 εκαττομύρια χρόνια. Αν κοιτάμε σήμερα την Ανδομέδα με τα "τηλεσκόπια" μας βλέπουμε το παρελθόν της, πως ήταν 2,5 εκατομμύρια χρόνια πρίν! 

Φωτόνια του φωτός που δημιουργήθηκαν λίγο μετά γένεση του σύμπαντος, εξακολουθούν και σήμερα διακριτικά να μας περιτριγυρίζουν. Εκατοντάδες από αυτά τα αρχέγονα φωτόνια υπάρχουν  σε κάθε κυβικό εκατοστό του χώρου που μας περιβάλλει, στα δωμάτια μας, στο γραφείο μας.

Τι εμπειρία έχει το φως, πόσα και πόσα  έχει φωτίσει και δει, πόση σοφία κουβαλάει!

Το φως σέβεται το χρόνο αν και είναι άχρονο. Εμείς οι θνητοί;

Σέβεται το χρόνο αν και κινείται με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα που μπορεί να κινηθεί μια φυσική οντότητα. Σε ένα δευτερόλεπτο κάνει 15 ταξίδια με επιστροφή από την Ελλάδα στις Ηνωμένες Πολιτείες!  Αν το φως δεν είχε αυτήν την απίστευτη για τα μέτρα μας ταχύτητα, δεν θα ήταν δυνατή η γνώση του παρελθόντος του σύμπαντος, της έρευνάς  του.  Εμείς οι βαδίζοντες, τι σεβασμό δίχνουμε στο χρόνο;

Εμείς ικετεύουμε:  

«χρόνε, ανέστειλε την πτήση σου...».

 

Για εμάς γράφει ο ποιητής:

"Ο χρόνος είναι κοροϊδευτικός.

Είναι αμέτοχος σαν τα περίπτερα στην κίνηση."

Νίκος Καρούζος

To φως σέβεται τον εαυτό του γιατί γνωρίζει την αξία του, γνωρίζει ότι είναι ζωοδότης.

 Εμείς;

Μένουμε σε λογοτεχνικές επισημάνσεις:

 "Εάν δεν εκτιμήσεις την αξία του εαυτού σου,

δεν θα εκτιμήσεις την αξία του χρόνου σου.

Και αν δεν εκτιμήσεις την αξία του χρόνου σου,

δεν θα κάνεις ποτέ τίποτε μ’ αυτόν."

Scott Peck 

Μένουμε σε λογοτεχνικές φωταψίες, σε  λογοτεχνικά ανέξοδα άλλοθι:

"Τίποτα δεν αξίζει στον κόσμο

που να μας κάνει να λοξοδρομήσουμε

από αυτό που αγαπάμε"

Αλμπέρ Καμύ.

ΚΑΛΗ ΜΑΣ ΦΩΤΙΣΗ!


Πέμπτη 2 Ιανουαρίου 2025


ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΣΗΡΑΓΓΑΣ

Να γίνουμε μέτοχοι του απερινόητου φαινομένου

για να υπερβαίνουμε εμπόδια που είναι ανυπερβλητα!


Η ΛΟΓΙΚΗ ΜΑΣ 


Στην καθημερινή μας ζωή, αν ρίξουμε ένα πετραδάκι πάνω σ' ένα τζάμι, δύο πράγματα μπορεί να συμβούν:

 (1) Δεν το πετάξαμε πολύ δυνατά, δεν το εφοδιάσαμε με αρκετή ενέργεια ώστε να μπορεί να σπάσει το τζάμι, να διασχίσει το «φράγμα ενέργειας» που δημιουργεί η παρουσία του τζαμιού. Το πετραδάκι χτυπά ελαφρά στο τζάμι και αναπηδά προς τα πίσω.

(2) Το ρίξαμε με μεγάλη δύναμη, του δώσαμε ενέργεια τόση ώστε να υπερνικήσει το «φράγμα ενέργειας» του τζαμιού, οπότε το πετραδάκι θα σπάσει το τζάμι, θα περάσει πίσω από το τζάμι.

Αν το πέρασμα του "ενεργειακού φράγματος", το σπάσιμο του τζαμιού,  απαιτεί 100 μονάδες ενέργειες, και το πετραδάκι εφοδιαστεί με 10 μονάδες ενέργειας δεν θα μπορεί να περάσει το «ενεργειακό φράγμα», δεν υπάρχει πιθανότητα το πετραδάκι να βρεθεί πίσω από το τζάμι. Αυτά λέει η λογική μας και η καθημερινή εμπειρία μας. 

 

Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

 

Στον υποατομικό κόσμο, στον μικρόκοσμο, στον κόσμο του εσωτερικού ενός ατόμου τώρα.

 Πόσο μικρός είναι αυτός ο μικρόκοσμος;

Ας φανταστούμε ότι μας έδιναν ένα ποτήρι και μας έλεγαν να μετρήσουμε πόσα τέτοια ποτήρια είναι  το νερό όλων των ωκεανών της γης. Ας φανταστούμε ότι  καταφέρναμε την μέτρηση και ότι το αποτέλεσμα Κ-ποτήρια. Μας έλεγαν μετά να μετρήσουμε πόσα μόρια νερού ήταν σε ένα ποτήρι νερού. Ας υποθέσουμε πάλι ότι τα μετρούσαμε και ότι βρίσκαμε ότι υπήρχαν Λ-μόρια. Ο αριθμός Λ θα ήταν μεγαλύτερος του αριθμού Κ!

 Τα σωματίδια που ζουν μέσα στο άτομο βρίσκονται στη θέση να θέλουν να περάσουν εμπόδια, «τοίχους»,  «ενεργειακά φράγματα», που δημιουργούν άλλα σωματίδια. Τις περισσότερες φορές συμβαίνει ότι γίνεται στον μακρόκοσμο, στον κόσμο της καθημερινότητάς μας. Αν τα σωματίδια έχουν ενέργεια μικρότερη από αυτή που απαιτείται για τη διέλευση του «ενεργειακού φράγματος», του εμποδίου, τότε η πολιορκία του εμποδίου είναι ανεπιτυχής, αναπηδούν πάνω στο «ενεργειακό φράγμα», γυρίζουν προς τα πίσω.      

Όμως... Ενίοτε, ο κόσμος του ατόμου, ο κβαντικός κόσμος, αρχίζει  τα τρελά του! Σωματίδια εφοδιασμένα με ανεπαρκή ενέργεια για να διασχίσουν έναν «τοίχο», ένα ενεργειακό εμπόδιο, αρχίζουν να δείχνουν μια ακατανόητη για μας, ασύλληπτη για το μυαλό μας  συμπεριφορά. Τα σωματίδια υπάρχει πιθανότητα να περάσουν τον «τοίχο» του ενεργειακού φραγμού,  να βρεθούν στην άλλη πλευρά του «τοίχου», αν και  η ενέργεια που είχαν όταν έπεσαν πάνω στον «τοίχο» ήταν μικρότερη από αυτήν που απαιτούσε η διάτρησή του. Και αφήνουν και τον "τοίχο" άθικτο!

Είναι σαν ένα νήπιο να πετάει ένα πετραδάκι πάνω σε τζάμι (που σπάει αν χτυπηθεί με 100 μονάδες ενέργειας) με 10 μόνο μονάδες ενέργειες, και αντί το πετραδάκι να γυρίσει πίσω, να βρίσκεται ξαφνικά, μαγικά, στην άλλη πλευρά του τζαμιού, αφήνοντας το τζάμι άθικτο! 

Είναι σαν να βρισκόμαστε στις παρυφές ενός λόφου και να θέλουμε να πετάξουμε μια μπάλα, έτσι ώστε να περάσει την κορυφή K του λόφου και να φτάσει στην άλλη πλευρά του. Για να γίνει αυτό έστω ότι πρέπει να «εκτοξεύσουμε» τη μπάλα δίνοντάς της 100 μονάδες ενέργειας. Αν δώσουμε στην μπάλα 20 μονάδες ενέργειες, αυτό που περιμένουμε είναι να φτάσει η μπάλα μέχρι ένα σημείο A της πλαγιάς του λόφου και να γυρίσει πίσω. Δεν υπάρχει πιθανότητα να βρεθεί η μπάλα στην άλλη πλευρά του λόφου. Στον μικρόκοσμο αυτό γίνεται! Αν η μπάλα συμπεριφέρεται κβαντομηχανικά υπάρχει πιθανότητα να εξαφανιστεί αυθόρμητα από τη μια πλευρά του λόφου, από το σημείο Α,  και να επαναεμφανιστεί στην άλλη πλευρά του λόφου!

Τι παράξενο παιχνίδι! Οι φυσικοί το ονομάζουν "κβαντικό φαινόμενο σήραγγας".

Και γιατί γίνεται αυτό; Για να μας εντυπωσιάσει η φύση με ταχυδακτυλουργίες; Όχι! Η φύση δεν είναι τσίρκο! Η φύση κάνει τα «μαγικά» της για να υπάρξει η ζωή!

Χωρίς αυτό το ακατανόητο, με μέτρο την ανθρώπινη λογική, κβαντικό φαινόμενο, χωρίς αυτό το για μας "θαύμα", δεν θα υπήρχε ζωή. Κρίσιμες βιοχημικές διεργασίες που αφορούν τη λειτουργία των ενζύμων, τη πτύχωση των πρωτεινών, οι διαδικασίες της φωτοσύνθεσης, της αναπνοής, της μετάλλαξης διεκπεραιώνονται μέσω του φαινομένου σήραγγας. Υπάρχουμε γιατί ο κβαντικός κόσμος χαρακτηρίζεται από αυτήν την τρέλα! Και είναι μία από πολλές άλλες για μάς τρέλες. Αν μας ρωτήσουν πιο πείραμα αποδεικνύει ότι είναι πραγματικό το φαινόμενο σήραγγας, η απάντηση είναι απλή: To ότι υπάρχουμε!

Η τρέλα αυτή, για τη λογική μας, είναι συνεχώς μπροστά μας. Δεν εξασφαλίζει το ζην αλλά και το ευ ζην! Η απόλαυση από την ακρόαση μουσικής από το στερεοφωνικό συγκρότημα, τη χρήση του κινητού τηλεφώνου, του υπολογιστή, χωρίς το κβαντικό φαινόμενος σήραγγας  δεν θα ήταν δυνατή.

 

ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΛΟΓΟ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΔΥΟ ΠΑΡΑΛΟΓΩΝ!

 

Η τρελή αυτή δυνατότητα ενός σωματιδίου να περνά έναν ενεργειακό "τοίχο" χωρίς να έχει την απαιτούμενη ενέργεια οφείλεται σε δύο απίστευτα με την ανθρώπινη λογική κβαντικά φαινόμενα.

Το ένα είναι το "φαινόμενο του δυισμού". Η κβαντομηχανική μας λέει, προς μεγάλη απογοήτευση της διαίσθησής μας και της κοινής λογικής μας, ότι "τα υλικά σωματίδια εμφανίζουν επίσης και μια κυματοειδή φύση". Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι εντοπισμένα στο χώρο σε ένα σημείο.

Το ηλεκτρόνιο, για παράδειγμα, σε άλλα πειράματα συμπεριφέρεται ως σωματίδιο. Αν εκτελέσουμε άλλα πειράματα, θα παρατηρήσουμε ότι συμπεριφέρεται ως κύμα, απλωμένο στο χώρο. Δεν μπορούμε να υλοποιήσουμε ένα πείραμα που να αποκαλύπτει την ίδια χρονική στιγμή τόσο την κυματική όσο και τη σωματιδιακή φύση των ηλεκτρονίων. Η κβαντομηχανική δεν μας λέει τι είναι το ηλεκτρόνιο, αλλά μόνο τι βλέπουμε ότι είναι όταν διεξαγάγουμε συγκεκριμένα πειράματα για τη μελέτη του. 

Το δεύτερο είναι η Αρχή Αβεβαιότητας του Heisenberg. Είναι μια απίστευτη για μας δυνατότητα που δίνουν οι «τράπεζες ενέργειες» του μικρόκοσμου, δυνατότητα που δεν δίνουν οι δικές μας τράπεζες: Στον μικρόκοσμο έχεις τη δυνατότητα να δανειστείς από τη φύση ένα πόσο ενέργειας (ΔΕ) αρκεί να το γυρίσεις πίσω σε ένα καλά καθορισμένο χρονικό διάστημα (Δt). Τότε οι τράπεζας δεν μπορούν να διαπιστώσουν ότι δανείστηκες! Υπάρχει ένας περιορισμός. Όσο πιο μεγάλο είναι το ποσό της ενέργειας (ΔΕ) που δανείζεσαι τόσο μικρότερο, καλά καθορισμένο, είναι το χρονικό διάστημα (Δt) εντός του οποίου οι "κάτοικοι" του μικρόκοσμου είναι υποχρεωμένοι να το γυρίσουν πίσω. To γινόμενο  (ΔΕ)(Δt)  είναι σταθερό. (ΔΕ)(Δt) = ħ/2  (1), όπου ħ η σταθερά του Plank.  

Πως περνάει λοιπόν ένα σωματίδιο τον ενεργειακό "τοίχο" αν και δεν έχει την ενέργεια που απαιτείται για το πέρασμά του;

Όταν φτάσει μπροστά του, δανείζεται από την ενεργειακή τράπεζα της φύσης το ποσό ενέργειας (ΔΕ) που του λείπει για να μπορεί να διασχίσει τον ενεργειακό "τοίχο", τον περνάει γρήγορα, τόσο γρήγορα, σε χρόνο (Δt) που καθορίζει το ποσό ενέργειας (ΔΕ) που δανείστηκε, σύμφωνα με τον τύπο (1). 

 

ΖΟΥΜΕ ΧΑΡΗ ΕΝΟΣ ΠΑΡΑΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΜΑΣ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ

 

Ζούμε επειδή το άστρο μας, ο ήλιος, μας προσφέρει ενέργεια, μας φωτίζει, μας θερμαίνει. Ζούμε χάρη του φαινομένου σήραγγας. Η ενέργεια που εκπέμπει ο ήλιος οφείλεται στο φαινόμενο της πυρηνικής σύντηξης. Η πυρηνική σύντηξη είναι η διαδικασία όπου δύο ή περισσότεροι ατομικοί πυρήνες ενώνονται σχηματίζοντας έναν πιο βαρύ πυρήνα. Κατά τη διαδικασία αυτή απελευθερώνεται μια τεράστια ποσότητα ενέργειας. Η ενέργεια που παράγουν τα άστρα, ο ήλιος, προέρχεται από πυρηνικές αντιδράσεις σύντηξης, οι πυρήνες του υδρογόνου συντήκονται για να σχηματίσουν ήλιο.

Η ένωση-σύντηξη των πυρήνων δεν είναι αυτονόητη, για μας είναι αδύνατη. Οι πυρήνες έχουν θετικό φορτίο και απωθούνται μεταξύ τους με την τεράστιου μέτρου δύναμη Coulomb. Οι πυρήνες δεν έχουν τόση ενέργεια για να ξεπεράσουν τις απωστικές δυνάμεις που υπάρχουν μεταξύ τους ώστε να ενωθούν, να συντηχθούν, ένα ενεργειακός τοίχος  μεσολαβεί μεταξύ τους, και δεν έχουν ενέργεια για τον σπάσουν.

Απαιτούνται μεγάλες θερμοκρασίες και πιέσεις για να γίνει η σύντηξη. Αν και μιλάμε για το εσωτερικό των άστρων, οι πιέσεις και οι θερμοκρασίες, ακόμα και εκεί,  δεν είναι τέτοιες ώστε να δώσουν στους απωθούμενους πυρήνες την ενέργεια εκείνη ώστε να υπερνικήσουν την αμοιβαία άπωση τους και να βρεθεί ό ένας δίπλα στον άλλον, ώστε να συντηχθούν.

 Το φαινόμενο σήραγγας είναι αυτό που επιτρέπει στους ανήμπορους ενεργειακά  πυρήνες να περάσουν το ενεργειακό φράγμα που παρεμβάλλεται μεταξύ τους λόγω των αμοιβαίων και να συντηχθούν.    

Υπάρχουμε χάρη σε έναν για τη λογική μας

απερινόητο,

αόρατο,

ακατάληπτο κβαντικό νόμο

που υπάρχει σε έναν απερινόητο,

αόρατο,

ακατάληπτο κβαντικό κόσμο!

Και όλη η κβαντική φυσική είναι από τέτοιους νόμους. Νόμους που με την ανθρώπινη λογική κάνουν θαύματα! Και οι νόμοι αυτοί είναι παγκόσμιοι, απόλυτοι, αιώνιοι, παντοδύναμοι, δεν εξαρτώνται από ποιος τους μελετά, τίποτα στο Σύμπαν δεν ξεφεύγει από την επιρροή τους. Είναι πάνσοφοι για να υπάρξει ζωή, τα άβια και έμβια όντα μέσα στο Σύμπαν δεν χρειάζεται να τους "ενημερώνουν" για την εκάστοτε κατάστασή τους προκειμένου οι νόμοι να ασκήσουν σ' αυτά την επιρροή τους, οι νόμοι "γνωρίζουν εκ των προτέρων". 

"Υπάρχουν τόσα θαύματα

  γύρω και μέσα μας, που περιμένουν

  να τ' αγαπήσουμε για να θαυματουργήσουν." 

  Λένα Παππά / Διάττοντες / εκδόσεις Ηρόδοτος

Πόσες και πόσες φορές δεν θα βρεθούμε τη νέα χρονιά μπροστά σε «τοίχους», παντοειδείς «τοίχους», υλικούς, πνευματικούς, συναισθηματικούς, που θα είμαστε αδύναμοι να ξεπεράσουμε… Ας ευχηθούμε να γίνουμε μέτοχοι ενός για μας θαύματος, αδύναμοι όντες, ενός φαινομένου σήραγγας, να μπορέσουμε να τους ξεπεράσουμε!


Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2024


"Τι το θέλουμε το βιογραφικό

 Αφού καταγράφει το γραφικό

 Και αγνοεί τον βίο."

Τσιμάρας Τζανάτος / Αγνώστου Η βία του βίου / Κάπα