Η προσδοκία του ταξιδιού

Θα προσπαθήσουμε να ταξιδέψουμε στο κυανού της τέχνης και του πολιτισμού, όπου εκείνο που βαραίνει περισσότερο στις εκτιμήσεις μας είναι ακριβώς η έλλειψη βαρύτητας. Θα προσπαθήσουμε να επικοινωνούμε με το τηλεγραφείο των σκέψεων, με γλώσσα που περνάει από το τρυπητό που αφήνει απ΄έξω τα απόφλουδα...Με την ελπίδα να υπάρξουν ρινίσματα χρόνου που θα ψιθυρίσουμε: Λίγο θέλω ακόμη για ν΄αποσπαστώ από το έδαφος και να παίξω με τις πατούσες μου μιαν άλλου είδους κιθάρα...

Η εντοπισμένη εδώ προσδοκία είναι η αλληλεπίδραση μας με επίγνωση της αδυναμίας, με φορείς αλληλεπίδρασης, αναγκαίους κατά τη Φυσική, σκέψεις, εικόνες, ήχους που προσφέρουν Αυτοί που μας δείχνουν πόσο λανθασμένα, ίσως, συλλάβαμε την δωρεά της ζωής. Έρανος σκέψεων, λοιπόν, ήχων που παράγουν εικόνες που δεν τις βλέπουν τα μάτια, εικόνων που παράγουν ήχους που δεν τους ακούν τα αυτιά, και μοιρασιά της συγκομιδής. Με τιμή στην ατίμητη τιμή αυτών των διαλεχτών της τέχνης και του πολιτισμού που απλόχερα τα προσφέρουν...

Ας ζήσουμε τουλάχιστον την προσδοκία του ταξιδιού, που είναι πιο σημαντική από την πραγματοποίησή του. . .


Τρίτη 19 Νοεμβρίου 2024


ΑΠΟ ΤΙ ΘΑ ΠΑΜΕ, 

ΑΠΟ ΨΥΧΟΣ ή ΑΠΟ ΚΑΨΙΜΟ;

Πόσα και πόσα δεν είναι έτσι όπως νομίζουμε ότι  είναι! Θεωρούμε ότι το σύμπαν είναι σφαιρικό. Αυτό είναι μια ψευδαίσθηση. Ακόμη πιο μεγάλη ψευδαίσθηση είναι ότι είμαστε στο κέντρο του σύμπαντος, ότι η γη είναι το κέντρο ενός σφαιρικού σύμπαντος.

Τρεις είναι οι δυνατότητες για το σχήμα του σύμπαντος: (i) Το σύμπαν να είναι "κλειστό",  σφαιρικό, (ii) να είναι ανοικτό, να έχει το σχήμα σέλας αλόγου, (iii) να είναι ανοικτό, να είναι επίπεδο. 

Η εμπειρία μας μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το σύμπαν είναι σφαιρικό, σε όποια κατεύθυνση και να κοιτάξουμε βλέπουμε η ματιά μας να φτάνει το ίδιο μακριά...

Η αλήθεια της επιστήμης δεν ταυτίζεται με εκείνη της εμπειρίας μας. Τι έκπληξη... Το σύμπαν είναι επίπεδο! Η μέχρι τώρα αλήθεια βέβαια της επιστήμης, όπως συμβαίνει με όλες τις αλήθειες της επιστήμης. Αλλά η πιθανότητα λάθους φαίνεται να είναι αμελητέο. Γιατί κάνει λάθος η εμπειρία; Γιατί είμαστε μάρτυρες μιας χωρικής "τοπικότητας", ενός απειροελάχιστου τμήματος ενός "άπειρου" με τα ανθρώπινα μέτρα χώρου. Στην εικόνα φαίνεται ο γειτονικός μας Γαλαξίας, η Ανδρομέδα. Είναι ένας ΔΙΣΚΟΣ! Όπως και ο δικός μας, ο Milky Way. 

Πολλές φορές νομίζουμε ότι βρισκόμαστε στο κέντρο του ενδιαφέροντος... Ναι, μια απειροελάχιστης ανθρώπινης "τοπικότητας"...

Και γιατί έχει σημασία το σχήμα του σύμπαντος; Γιατί αυτό καθορίζει το ποια θα είναι η εξέλιξή του, η μοίρα του, συνεπώς και η δική μας. Πάντως, όποιο και να είναι το σχήμα του, όποια και αν είναι η εξέλιξή του, σαν άνθρωποι δεν την γλυτώνουμε! Το ερώτημα είναι από τι θα πάμε. 

Αν το σύμπαν είναι "ανοικτό", είτε επίπεδο, είτε σχήματος σέλας,  αυτό θα συνεχίσει να διαστέλλεται, να επεκτείνεται, για πάντα, μέχρι να βυθιστεί στο Μεγάλο Ψύχος, στις θερμοκρασίες κοντά στο απόλυτο μηδέν της κλιμακας Kelvin, κοντά στους -273 βαθμούς Κελσίου. 

Αν το γεωμετρικό σχήμα του σύμπαντος είναι "κλειστό" το σύμπαν κάποτε θα σταματήσει να διαστέλλεται και θα άρχισει η εποχή της συστολής του. Οι θερμοκρασίες θα αρχίσουν να ανεβαίνουν, θα φτάσουν σε τέτοια ύψη που η ζωή θα εξαφανιζόταν. Το χωρίς ζωή σύμπαν συρικνούμενο  θα όδευε προς τη  "Μεγάλη Σύνθλιψή" του, στην αρχή του. 

Συμπέρασμα: ήταν προδιαγεγραμμένο, θα πηγαίναμε ή από ψύχος ή από κάψιμο! Η φύση έχει κάνει την επιλογή να πάμε από ψύχος! Διάλεξε τον πιο ανώδυνο θάνατο;  

Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2024

ΔΗΛΩΣΗ ΑΝΤΩΝΗ ΣΑΜΑΡΑ:

Να που μας οδήγησε η WOKE ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ του Μητσοτάκη!

Σε αφύσικες συνευρέσεις.

Γεμισε το Αιγαίο ΚόκοραΛαβράκια!

Εκπρόσωπος Τύπου Σαμαρά:

Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2024


Βρέχει με απόλυτη ειλικρίνεια
Άρα δεν είναι φήμη
ο ουρανός υπάρχει
και δεν είναι το χώμα λοιπόν
η μόνη λύση
όπως ισχυρίζεται ο κάθε τεμπέλης νεκρός.

Κική Δημουλά


Πέμπτη 14 Νοεμβρίου 2024

Ένα κορμί δεν είναι μόνο αγκαλιά,

είναι μια πατρίδα που θα γίνει ξενιτιά.

Μιχάλης Γκανάς

...χωρά σε κάθε

 αυτοβιογραφία

ή

βιογραφία...

Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2024

Το φως έχει αρχές!


Στην προηγούμενη ανάρτηση είδαμε τη σοφία με την οποία σκέφεται το φως στην αξιολόγηση του χρόνου. Μια σοφία προς μίμηση για τον άνθρωπο. Στην ανάρτηση αυτή θα δούμε ότι το φως έχει "αρχές - πιστεύω" που χωρίς αυτά θα ήταν δύσκολη η ζωή μας στον τομέα της όρασης. 

Ας υποθέσουμε ότι μια παράλληλη δέσμη ακτίνων φωτός που έρχεται από πολύ μακριά, από τον ήλιο,  θέλουμε να την εστιάσουμε, να τη συγκλίνουμε, σε ένα σημείο Ε, με τη παρεμβολή ενός διαφανούς υλικού, ενός, για παράδειγμα, γυάλινου φακού. Τι σχήμα πρέπει να έχει αυτός ο φακός; 

Στο γυαλί το φως τρέχει πιο αργά από ότι στον αέρα, η ταχύτητα του είναι μικρότερη. Οι ακτίνες του φωτός έχουν φτάσει ταυτόχρονα, τη ίδια στιγμή, στο κόκκινο επίπεδο. Οι ακτίνες σκέφτονται και λένε: την ίδια στιγμή μαζί ξεκινήσαμε, την ίδια στιγμή όλες μαζί θα φτάσουμε στο ίδιο σημείο, στο Ε. Σε αυτό το "πιστεύω" του φωτός πρέπει να προσαρμοστούμε και να δώσουμε το κατάλληλο σχήμα στον φακό ώστε να το μαζέψουμε στο σημείο Ε.

Η κεντρική ακτίνα 1 πέφτει κάθετα στο φακό και έτσι συνεχίζει την ευθύγραμμη πορεία του και φτάνει στο Ε. Έστω ότι χρόνος που κάνει η ακτίνα 1 να πάει από το κόκκινο επίπεδο στο σημείο Ε είναι t. Σύμφωνα με το παραπάνω "πιστεύω" των ακτίνων του φωτός, ο φακός πρέπει να έχει τέτοιο σχήμα ώστε όλες οι ακτίνες να φτάνουν στο σημείο Ε στον ίδιο χρόνο, σε χρόνο t. 

Ας εστιάσουμε στην ακτίνα 2. Για να συγκλίνει στο Ε έχει να διανύσει μεγαλύτερο διάστημα από ότι η κεντρική ακτίνα 1. Πρέπει όμως να φτάσει ταυτόχρονα με την κεντρική ακτίνα, να διανύσει τη μεγαλύτερη διαδρομή σε χρόνο t. Ένας τρόπος υπάρχει για να γίνει αυτό: να μεγαλώσει η διαδρομή στον αέρα όπου τρέχει με μεγάλη ταχύτητα και να μικρύνει η διαδρομή στο γυαλί όπου τρέχει με μικρότερη ταχήτητα. Δηλαδή, ο φακός στη θέση που πέφτει η ακτίνα 2 πρέπει να είναι πιο λεπτός, να έχει μικρότερο πάχος από ότι στο κέντρο.

Ας εστιάσουμε στην ακτίνα 3. Η διαδρομή που έχει να κάνει για να εστιάσει στο Ε είναι ακόμη μεγαλύτερη από αυτή της 2. Για να φτάσει στον ίδιο χρόνο t πρέπει να είναι ακόμη πιο μικρή η διαδρομή μικρής ταχύτητας,  στο γυαλί, να είναι δηλαδή ακόμη πιο μικρό το πάχος του φακού που θα διανύσει. 

Όσο απομακρύνεται μια ακτίνα από τη κεντρική τόσο μικρότερο πρέπει να είναι το πάχος του γυαλιού που πρέπει να διασχίσει. Ο φακός πρέπει να έχει το εικονιζόμενο σχήμα, να είναι αμφίκυρτος. 

Για να αντιμετωπίσουμε - πετύχουμε  κάτι με τη βοήθεια μιας οντότητας αυτή θα πρέπει να έχει "αρχές", "πιστεύω". Τότε γνωρίζουμε πως να προσαρμοστούμε ώστε να την κάνουμε χρήσιμη. Επειδή το φως έχει "αρχές¨και ¨πιστεύω" είναι δυνατή η κατασκευή γυαλιών μυωπίας και πρεσβυωπίας, η βελτίωση ή και αποκατάσταση της όρασης μας!

"Εν πάσι γαρ τοις φυσικοίς ενεστί τι θαυμαστόν."
 Σε όλα τα πράγματα στη φύση υπάρχει κάτι άξιο θαυμασμού.
 Αριστοτέλης

To φως είναι ένα από τα άξια θαυμασμού!

Το συζυγές δημιούργημα της φύσης, το μάτι μας, είναι και αυτό άξιο θαυμασμού. Ποια είναι η κάμερα με τη μεγαλύτερη ικανότητα ανάλυσης της εικόνας, με τα περισσότερα Pixels που έχει κατασκευαστεί από τον άνθρωπο; Είναι η Dark energy Camera του Fermilab που έχει στόχο τη χαρτογράφηση 300 εκατομμυρίων γαλαξιών από αστεροσκοπείο της Χιλής. Έχει ανάλυση 570 Megapixels. Ποια είναι η ανάλυση του ανθρώπινου ματιού; 576 Megapixels! Ποιο είναι το κόστος κατασκευής της Dark Energy Camera; 35 εκατομμύρια δολάρια! Συνεπώς αν ζητούσαμε από το Fermilab να κατασκευάσει τα μάτια μας θα έπρεπε να του πληρώσουμε 70 εκατομμύρια δολάρια!

Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2024

ΤΟ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟ ΦΩΣ ΚΑΙ Ο ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΣ (;) ΑΝΘΡΩΠΟΣ




Το φως, όταν πορεύεται στο ίδιο  υλικό, για παράδειγμα στον αέρα,  για να πάει από ένα σημείο Α σε ένα άλλο σημείο Β ακολουθεί, από τις άπειρες διαδρομές που μπορεί να ακολουθήσει, την ευθύγραμμη διαδρομή (ΑΒ). Η διαδρομή αυτή είναι του ελάχιστου μήκους. Η διαδρομή αυτή είναι και η πλέον σύντομη χρονικά σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη που θα οδηγούσε το φως από το Α στο Β. Το ερώτημα λοιπόν είναι, με τι κριτήριο αποφασίζει το φως να χαράξει τη διαδρομή που θα ακολουθήσει, με το κριτήριο του ελάχιστου μήκους ή με εκείνο του ελάχιστου χρόνου; 


Το φως λοξοδρομεί  για να γλυτώσει  χρόνο.

Τα πράγματα ξεδιαλύνονται όταν το φως για να πάει από ένα σημείο σε ένα άλλο έχει να περάσει από διαφορετικά στρώματα όπου η ταχύτητά του είναι διαφορετική.  
Έστω ότι το φως ξεκινώντας από το Α που βρίσκεται στον αέρα πρέπει να πάει-φωτίσει το Γ που είναι στο νερό. Το φως ταξιδεύει με μικρότερη ταχύτητα στο νερό από ότι στον αέρα. Αν το κριτήριο ήταν η διαδρομή που θα ακολουθήσει θα έπρεπε να είχε το ελάχιστο μήκος θα πήγαινε κατ΄ ευθείαν από το Α στο Γ (κόκκινη διαδρομή στο σχήμα). Δεν το κάνει, όμως, αυτό. Από τις άπειρες διαδρομές που μπορούν να το οδηγήσουν από το Α στο Γ ακολουθεί εκείνη την τεθλασμένη διαδρομή ΑΒΓ (μαύρη διαδρομή στο σχήμα),  που αν και έχει μεγαλύτερο μήκος είναι εκείνη που τη διανύει στον μικρότερο δυνατό χρόνο. Για να το κάνει αυτό «σπάει», «θλάται» το φως στη διαχωριστική επιφάνεια αέρα – νερού, έχουμε διάθλαση του φωτός. Το ποιο είναι το σημείο Β της διαχωριστικής επιφάνειας όπου θα "σκάσει" το φως για να πάει μετά στο σημείο Γ καθορίζεται από έναν απλό νόμο της φυσικής, το νόμο του Snell
Το φως αποφασίζει - υπολογίζει πριν να αρχίσει το ταξίδι του από το Α στο Γ να ακολουθήσει από τις άπειρες διαδρομές που έχει στη διάθεσή του εκείνη που υπακούει στη ρήση «Χρόνου Φείδου» του Χίλωνα! Ανεξάρτητα πόσα εμπόδια, φακοί, κάτοπτρα, διαφανή υλικά μπουν στην πορεία του.  
Το φως είναι σαν να σκέφτεται πριν ξεκινήσει για τον προορισμό του πως θα επιλέξει την τροχιά του από τις άπειρες διαθέσιμες έτσι ώστε να εξοικονομήσει χρόνο! Αν και είναι αέναο! Σέβεται τον χρόνο. Εμείς... Είναι ως να ικετεύει καθώς πετάει: «χρόνε, ανέστειλε την πτήση σου...». Πράγματι, δεν σκέφτεται με σοφία τo φως; Εμείς την έχουμε;




"Τι είναι χρόνος;
Αν κανείς δε με ρωτήσει, ξέρω τι είναι.
Αν πρέπει να το εξηγήσω, δεν ξέρω."
Ιερός Αυγουστίνος

Για το φως ο χρόνος δεν έχει την ελαστικότητα που έχει για μας, γιατί δεν έχει πάθη, συναισθήματα! Στη δική μας  καθημερινότητα ο χρόνος είναι ελαστικός. Τα πάθη που βιώνουμε τον διαστέλλουν, ο χρόνος δεν περνά, η αργή ροή του γίνεται αφόρητη. "ο χρόνος οξύς οδόντας. Και πάντα σμύχει και βιαιότατα" - Συμωνίδης ο Κείος.  Αυτά που  μας ευχαριστούν τον συστέλλουν, ο χρόνος εκδικητικά τρέχει τόσο γρήγορα... "Ηδονή και δράση κάνουν τον χρόνο να φαίνεται λίγος" - Γουίλιαμ Σαίξπηρ.  Όταν προσπαθούμε να σκοτώσουμε το χρόνο με αδιάφορες αλληλεπιδράσεις μεταξύ μας, αυτός σκοτώνει τον δικό μας χρόνο... "Τους αρέσει να σκοτώνουν τον χρόνο τους περιμένοντας τον χρόνο να τους σκοτώσει" - Σιμόν ντε Μπωβουάρ.  Για το φως το «Χρόνου Φείδου» είναι ο απαράβατος κανόνας στην πορεία του για να ιχνηλατήσει τον χώρο. Λοξοδρομεί μπροστά στα εμπόδια για να γλυτώσει χρόνο. Εμείς... 
Η λευκότητα του φωτός 
και
 η λευκότητα του ανθρώπου.
Το λευκό φως είναι το άθροισμα όλων των χρωμάτων! Δεν είναι το πιο απλό, είναι το πιο σύνθετο φως. Με αυτή του τη "λευκότητα" φτάνει από τον ήλιο να μας φωτίσει και να μας ζεστάνει ταξιδεύοντας ανεμπόδιστα. Τι συμβαίνει όταν συναντήσει ένα εμπόδιο στο δρόμο του; Για παράδειγμα ένα μπλέ γυάλινο δοχείο; Γιατί το δοχείο φαίνεται μπλέ; Γιατί το λευκό φως που πέφτει πάνω το δοχείο αιχμαλωτίζει όλα τα χρώματα του λευκού φωτός εκτός από το μπλέ, αυτό θα περάσει και θα φτάσει στα μάτια μας, έτσι, το δοχείο φαίνεται μπλε. Ένα κόκκινο δοχείο φαίνεται κόκκινο γιατί αφήνει να περάσει από όλα τα χρώματα το κόκκινο, όλα τα άλλα τα κρατάει γι' αυτό. Να είναι έτσι και ο άνθρωπος; Να φαίνεται ό,τι είναι όχι από ό,τι  κρατάει για τον εαυτόν του από αυτά που τον "φωτίζουν", αλλά από αυτά που αφήνει να περάσουν προς τα έξω, προς τους έξω, όταν συναντήσει ένα "εμπόδιο¨στην πορεία του; 
"Αλλά ένα πράγμα είναι σίγουρο:
όταν βγεις από την καταιγίδα 
δεν θα είσαι ο ίδιος άνθρωπος με αυτόν που μπήκε." 
Haruki Murakami 
Ας δούμε τι συμβαίνει όταν το λευκό  φως πέσει σε σταγόνες νερού μιας βροχής; Κάθε ένα από το φως που το συνιστά ακολουθεί τη δική του πορεία μέσα στη σταγόνα νερού ώστε να την κάνει στον ελάχιστο δυνατό χρόνο. Κάθε χρώμα ακολουθεί και άλλη πορεία για να τα καταφέρει. Τα διαφορετικά χρώματα διαχωρίζονται. Έτσι, ενώ μια ακτίνα λευκού φωτός χτυπάει σε ένα σημείο τη σταγόνα, τα διάφορα χρώματα ακολουθούν μέσα τους και άλλη διαδρομή, βγαίνουν από αυτή από διάφορα σημεία. Από μια ακτίνα λευκού φωτός βγαίνουν πολλές διαφορετικές ακτίνες, όσες είναι και τα διάφορα χρώματα του λευκού φωτός. Βλέπουμε το πολύχρωμο "ουράνιο τόξο". Αναλύεται το λευκό φως στα χρώματά που κρύβει. Η καταιγίδα αποκάλυψε τι είναι το λευκό φως!! Όπως μια "καταιγίδα" που περνάει ένας άνθρωπος αποκαλύπτει τι αυτός  κρύβει μέσα του... Μια παρατήρηση: κάθε παρατηρητής βλέπει και άλλο ουράνιο τόξο, ανάλογα με τη θέση που βρίσκεται ως προς αυτό. Το ίδιο και με τον άνθρωπο, κάθε παρατηρητής θα δεί άλλο "ουράνιο τόξο" ανάλογα με τη "θέση" που έχει ως προς αυτόν...
Το φως. Ότι γηραιότερο υπάρχει, ηλικίας δισεκατομμυρίων και δισεκατομμυρίων ετών... Η αρχή: Και εγένετο φως. Και εγένετο χρόνος! Το φως και 0 χρόνος, δίδυμοι! Ίσως γιαυτό και ότι σοφότερο υπάρχει, ο αλληλοσεβασμός τους. Αισθανόμαστε την έλλειψή της ζεστασιάς του, του φωτισμού του, όχι όμως της σοφίας του...  
  Φως! 

        Περί αυτού εγράφησαν, αν ενθυμείσθε, πολλά ποιήματα. 
Ίσως το φως θα ‘ναι μια νέα τυραννία,

ποιος ξέρει τι καινούργια πράγματα θα δείξει*;

Κ. Π. Καβάφης

*για εμάς.


Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2024



Σύντροφοι!

Όχι άλλη διάσπαση μπροστά στις γιορτές!

Να συνθέσουμε τις συνιστώσες,

ΜΕΛΟμακάρονο - ΚουραΜΠΙΕΣ

σε μία ολότητα: