Τον καιρό εκείνο, πριν από τον μεγάλο πόλεμο, δεν ήταν ακόμα ασήμαντο κι αδιάφορο πράγμα ο θάνατος ενός ανθρώπου. Όταν κάποιος έφευγε από τις γραμμές των ζωντανών, δεν έπαιρνε αμέσως κάποιος άλλος στη θέση του, κι ο νεκρός δεν ξεχνιόταν, άφηνε πίσω του ένα κενό, από όπου έλειπε αυτός κι άλλος κανείς. Κι όσοι έβλεπαν (από κοντά ή μακριά) αυτό το κενό, βουβαίνονταν αμέσως.

Όταν η φωτιά έκανε στάχτη ένα σπίτι από την σειρά των σπιτιών ενός δρόμου, τ’ αποκαΐδια έμεναν για καιρό στην άδεια πια θέση του. Γιατί οι χτίστες τον καιρό εκείνο δούλευαν αργά, με φροντίδα και περίσκεψη. Κι οι γείτονες, αλλά και οι περαστικοί, έβλεπαν και θυμούνταν την πρόσοψη και τους τοίχους του καμμένου σπιτιού, όπως ήταν πριν καούν. Έτσι ήταν τον καιρό εκείνο! Όλα όσα ψήλωναν χρειάζονταν καιρό για να ψηλώσουν. Όλα όσα χάνονταν χρειάζονταν καιρό για να ξεχαστούν. Και όλα όσα είχαν κάποτε υπάρξει άφηναν πίσω τους ίχνη και σημάδια. Τον καιρό εκείνο ο κόσμος ζούσε χάρη στις αναμνήσεις, όπως σήμερα ζει χάρη στην ικανότητα του να ξεχνάει γρήγορα και οριστικά».

Joseph Roth / Tο Εμβατήριο του Ραντέτσκυ