Η προσδοκία του ταξιδιού

Θα προσπαθήσουμε να ταξιδέψουμε στο κυανού της τέχνης και του πολιτισμού, όπου εκείνο που βαραίνει περισσότερο στις εκτιμήσεις μας είναι ακριβώς η έλλειψη βαρύτητας. Θα προσπαθήσουμε να επικοινωνούμε με το τηλεγραφείο των σκέψεων, με γλώσσα που περνάει από το τρυπητό που αφήνει απ΄έξω τα απόφλουδα...Με την ελπίδα να υπάρξουν ρινίσματα χρόνου που θα ψιθυρίσουμε: Λίγο θέλω ακόμη για ν΄αποσπαστώ από το έδαφος και να παίξω με τις πατούσες μου μιαν άλλου είδους κιθάρα...

Η εντοπισμένη εδώ προσδοκία είναι η αλληλεπίδραση μας με επίγνωση της αδυναμίας, με φορείς αλληλεπίδρασης, αναγκαίους κατά τη Φυσική, σκέψεις, εικόνες, ήχους που προσφέρουν Αυτοί που μας δείχνουν πόσο λανθασμένα, ίσως, συλλάβαμε την δωρεά της ζωής. Έρανος σκέψεων, λοιπόν, ήχων που παράγουν εικόνες που δεν τις βλέπουν τα μάτια, εικόνων που παράγουν ήχους που δεν τους ακούν τα αυτιά, και μοιρασιά της συγκομιδής. Με τιμή στην ατίμητη τιμή αυτών των διαλεχτών της τέχνης και του πολιτισμού που απλόχερα τα προσφέρουν...

Ας ζήσουμε τουλάχιστον την προσδοκία του ταξιδιού, που είναι πιο σημαντική από την πραγματοποίησή του. . .


Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2022

Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2022


"Ο χρόνος δίνει όλες τις απαντήσεις.

 Είναι πολύ ομιλητικός και δεν χρειάζεται καν τις ερωτήσεις."

Ευριπίδης


Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2022


«Τι φως και χρώμα κ’ εμμορφιά να σκόρπιζε τ’ αστέρι

 Οπού στην κούνια του Χριστού τους Μάγους έχε φέρει. 

Ποιος άγγελος το διάλεξε για τέτοιο ταχυδρόμο!

 Τ’ άλλα τ’ αστέρια θάβλεπαν το φωτεινό τους δρόμο

 Κι από τη ζήλεια θάτρεμαν...

 Αστέρι, σε ποια χώρα 

Του απέραντου σ’ ουρανού να λαμπυρίζεις τώρα;

 Η παντοδύναμη Φθορά μην έσβησε το φως σου;

 Ή μήπως εισ’ αθάνατο κ’ εσύ σαν το Χριστό σου;

 Δεν κατεβαίν’ η λάμψη σου κ’ εδώ στα χώματά μας; 

Για όλα τ’ άστρ, αλίμονο! Δεν είναι η ματιά μας...

Και μόνον όταν τα λαμπρά Χριστούγεννά μας θάμπουν,

Θαρρώ πως οι ακτίνες σου μες στην ψυχή μου λάμπουν. 

Τι φως και χρώμα κ’ εμμορφιά να σκόρπιζε τ’ αστέρι,

Οπού στην κούνια του Θεού τους Μάγους έχει φέρει!”

Κωστής Παλαμάς


Σάββατο 24 Δεκεμβρίου 2022

 


Ένα άλλο βράδυ τον άκουσα να κλαίει δίπλα.

 Χτύπησα την πόρτα και μπήκα. 

 Μου 'δειξε πάνω στο κομοδίνο 

ένα μικρό ξύλινο σταυρό. 

«Είδες - μου λέει - γεννήθηκε η ευσπλαχνία».

 Έσκυψα τότε το κεφάλι κι έκλαψα κι εγώ. 

Γιατί θα περνούσαν αιώνες και αιώνες 

και δε θα 'χαμε να πούμε

 τίποτα ωραιότερο απ' αυτό. 

Τάσος Λειβαδίτης / Η γέννηση


Πέμπτη 22 Δεκεμβρίου 2022

Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2022



"Αν τους ρωτούσες 

καθένας τους θα ήθελε κάτι άλλο. 

Αλλά έζησαν αυτό που τους δόθηκε.

 Κι αυτό που ήθελαν το κρατάνε ακόμα κρυμμένο." 

 Γρηγόριος Ξενόπουλος

"Όταν το κρασί ανοιχτεί, 

πρέπει να το πιεις, 

ιδίως αν είναι καλό.

Μην το ανοίγεις λοιπόν." 

Marcel Pagnol


Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2022


Καθαρόν πράγμα δεν είναι ό,τι επλύθη, 

αλλ’ ό,τι δεν ελερώθη.

 Δημήτριος Καμπούρογλου

Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2022



"Όταν σ' ένα περιβάλλον βυθισμένο σε απόλυτη σκοτεινότητα ανάβουμε ένα φως, το σκοτάδι εξαφανίζεται. Τότε συχνά αναρωτιόμαστε: "Πού πήγε;" Και η απάντηση μπορεί να είναι μία και μόνη: "Δεν πήγε πουθενά, το σκοτάδι είναι απλώς η άλλη πλευρά του φωτός, η μυστική του όψη". Κρίμα που δεν μου το είχαν πει πρωτύτερα, όταν ήμουν παιδί. 
Σήμερα θα ήξερα τα πάντα για το σκοτάδι και το φως, για το φως και το σκοτάδι."
Ζοζέ Σαραμάγκου  / Το Τετράδιο / Καστανιώτης


Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2022



"Κι αν τα κρυμμένα μάς φανερωθούν 

πόσοι θ' αντέξουν τόση φωταψία;" 

Ορέστης Αλεξάκης



Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο.

 Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι


[...] Τώρα το ξέρω πως στο βάθος δεν υπάρχει κήπος 

πρόσοψη διαδέχεται την πρόσοψη.[...]

Βύρων Λεοντάρης / "Άλκηστη" 

Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2022



αθωότητα και η ομορφιά 

δεν έχουν κανέναν εχθρό 

εκτός από τον χρόνο."

William Butler Yeats

"Όποιος γελάει 

δεν έχει ακούσει τις τελευταίες ειδήσεις." 

Bertolt Brecht


Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2022


«Ας μην οδυρόμαστε για τις ανάποδες περιστάσεις. 

Όχι νοσταλγικές κλάψες και άσκοπη παραπόνεση 

για την εποχή. 

Η εποχή είμαστε εμείς.»

 Ζήσιμος Λορεντζάτος / Όσοι ξεκινούν / Εκδόσεις Δόμος


«Το καλύτερο πράγμα που θα μπορούσε να μας συμβεί 

είναι αυτό που μας συμβαίνει κάθε στιγμή, 

γιατί οτιδήποτε άλλο δεν υπάρχει καν» 

Χρήστος Βακαλόπουλος

Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2022



"Αυτή φαίνεται μια αστεία ιστορία,

τη ζούμε τόσο συχνά,

φαίνεται ακόμη αστεία,

αλλά δεν γελάμε πια..."

Samuel Beckett / Endgame


Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2022



"Μην χάνετε ποτέ επαφή με το έδαφος, 

γιατί μόνο έτσι μπορείτε να έχετε μια κάποια ιδέα 

για το πραγματικό ύψος σας." 

Antonio Machado 


"Για να πατάς στέρεα στη γη,

 πρέπει το ένα πόδι σου να είναι έξω από τη γη."

Οδυσσέας Ελύτης



Δεν υπάρχει μυστικό στις καρδιές μας 

το οποίο να μην αποκαλύπτεται με τις πράξεις μας. 

 Μολιέρος

Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2022


[...]Το θέμα μου δεν είναι, φυσικά, αυτή η συμβατική γλώσσα που μοιάζει να μιμείται τρέιλερ ελληνικού σίριαλ ή επαναλαμβάνει φράσεις που συναντά κανείς σε αστυνομικές ειδήσεις και «καυτά κοινωνικά ρεπορτάζ» πριν από πενήντα χρόνια. Γύρω από την Κιβωτό του Κόσμου και τον εμπνευστή της παίζεται, νομίζω, κάτι άλλο, φυσικά πέρα από τα πρώτα θύματα αυτής της υπόθεσης, τα παιδιά του ιδρύματος. Η συγκεκριμένη ιστορία δείχνει να επιβεβαιώνει τους πιο κυνικούς και ωμούς ρεαλιστές συνομιλητές μας. Όλον εκείνον τον κόσμο –και είναι πολλοί– που θα σπεύσει να πει ότι δεν υπάρχει κοινωνική δράση δίχως βρόμικα και διεφθαρμένα κίνητρα. Όλα γίνονται είτε για την εξουσία είτε για την ηδονή. Έστω για έναν συνδυασμό των δύο. Και ο κόσμος μας είναι απλώς η σκηνή μιας διαρκούς αιματοχυσίας όπου οι Άγγελοι είναι απλώς Διάβολοι μεταμφιεσμένοι, όπου οι αξίες είναι λόγια του αέρα και όπου στο τέλος υπάρχει παρκαρισμένη μια Porsche Cayenne ή οργανώνεται κάποια πολυτελής κρουαζιέρα. Γλώσσα που φέρει μέσα της, ως κεντρική ιδέα, το δηλητήριο της έλλειψης εμπιστοσύνης, τον ιό μιας θυμόσοφης μισανθρωπίας που πολλαπλασιάζει την απογοήτευση.

Η αυτοεπιβεβαίωση των μηδενιστών τούς δίνει ζωή, προσωπικό νόημα. Τους δίνει χαρά. Τη μοναδική χαρά που έχει απομείνει σε μερικούς, την ικανότητά τους να αποδεικνύουν το πόσο fake είναι ο κόσμος μας.

Πολλοί άνθρωποι ζουν προσπαθώντας απλώς να αποδείξουν πως όλα γύρω είναι σάπια. Τρέφονται κυριολεκτικά από τις αποδείξεις που προσκομίζουν θριαμβεύοντας, επιδεικνύοντας το πόσο γνώστες ήταν, από πάντα, της άθλιας ανθρώπινης κατάστασης. Και αυτή η πένθιμη γνώση μεταβιβάζεται στους νεότερους. Κατασκευάζει κυρίως μια εσφαλμένη εικόνα της πραγματικότητας. Αντί για τις αντιφάσεις που αφθονούν, προβάλλει τη μονοκρατορία του κακού, της ευτέλειας και της απάτης. Όμως η καλοσύνη υπάρχει. Πράξεις αλληλεγγύης και μορφές προσφοράς που δεν έχουν μέσα τους κάποια «διαστροφή» υπάρχουν. Η άποψη πως η καλοσύνη και η προσφορά είναι απλώς το προπέτασμα καπνού μιας βαθύτερης διαστροφής, μιας κρυμμένης ευτέλειας, είναι καταστροφική. Σκοτώνει τη δυνατότητα της όποιας αφοσίωσης, το νόημα της πολιτικής ευαισθησίας, την εμπειρία μιας ηθικής στάσης που μπορεί να είναι πιο χαμηλών τόνων από τη μεγάλη κλίμακα των διαφόρων Κιβωτών. Η αυτοεπιβεβαίωση των μηδενιστών τούς δίνει ζωή, προσωπικό νόημα. Τους δίνει χαρά. Τη μοναδική χαρά που έχει απομείνει σε μερικούς, την ικανότητά τους να αποδεικνύουν το πόσο fake είναι ο κόσμος μας.[...]

Απoσπάσατα από την προσέγγιση του Νικόλα Σεβαστάκη 
Lifo
 https://www.lifo.gr/stiles/optiki-gonia/i-kibotos-ton-diapseyseon?fbclid=IwAR1flJE4JjNeII3eC3OjImn3yqmEm-u-sFXERNQs53M3JzNsx0N2RumyQMc

Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2022


«Χειροκροτούμε μόνο κοινούς τόπους, 

ενώ θα ήταν απαραίτητο 

να καλλιεργήσουμε τη θηριωδία της αμφιβολίας». 

 Pier Paolo Pasolini

...και έτσι πέφτουμε από τα σύννεφα... 

Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2022


"Βροτοίς πέφυκε τον πεσόντα λακτίσαι." 

Είναι στην ανθρώπινη φύση 

να κλωτσάνε αυτόν που έχει ξεπέσει. 

Αισχύλος / Αγαμέμνων

Bruckner Pascal: O πειρασμός της αθωότητας

Είναι πολύ δύσκολο να είσαι ελεύθερος, κύριος και δημιουργός του πεπρωμένου σου. Η υπευθυνότητα είναι ένα αβάσταχτο φορτίο· μας αλυσοδένει με τις συνέπειες των πράξεών μας. Πως να απολαύσουμε την ανεξαρτησία μας αποφεύγοντας τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις που συνεπάγεται; Είτε υιοθετώντας την αμεριμνησία και τον εγωισμό του παιδιού είτε φορώντας το μανδύα του θύματος. Ο παιδισμός και η θυματοποίηση είναι οι δύο μεγάλες ασθένειες του σύγχρονου ατόμου, μας λέει ο συγγραφέας σε αυτήν την εκπληκτική μελέτη του πάνω στην ψυχολογική, οικογενειακή, ερωτική, κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα της τόσο ταραγμένης εποχής μας. Κατά τον Μπρυκνέρ, το παιδί και το θύμα εκπροσωπούν στα μάτια μας την κατεξοχήν αθωότητα - είναι απαλλαγμένα από κάθε ευθύνη. Και, μες στην παραζάλη μας, η πιο βολική διέξοδος είναι να καταφύγουμε σε αυτήν. Όμως, αν θέλουμε πράγματι να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο, πρέπει να αποφύγουμε τις εύκολες λύσεις, να οπλιστούμε με τη σοφία της καρδιάς και του νου. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αντισταθούμε τον πειρασμό της αθωότητας.

Τρίτη 15 Νοεμβρίου 2022


 Άλλοτε και Τότε.

 Και τα δύο χρόνος 

μια αλήθεια σαν ψέμα. 


 Κανένα ελαφρυντικό 

πολύ γοργά μας απομάκρυναν 

από το μόλις πριν λίγο. 


 Ωστόσο βρίσκω πιο ένοχο το Άλλοτε. 

Μας οδήγησε 

σε πιο χαώδη ακόμα μακρινή αοριστία 

τόσο που η μια ζωή στερήθηκε

 ν' αγναντεύει την άλλη


 άσε που απομακρύνθηκα κι εγώ 

τόσο που δε βλέπω αν είμαι κανενός

 ούτε καν του σώματός μου 

μια ζεστή ανάμνηση. 


 Απαρνούμαι το Άλλοτε

 στο Τότε αφοσιώνομαι γελιέμαι 


 πως κάθε Τότε

είναι πολύ κοντά στα τωρινά μου 

σαν δυο βήματα μόνο ν' απέχει 

το έχω από το έχασα.


 Όμως αν είναι έτσι 

εάν εφάπτονται τόσο θερμά οι διαφορές 

αν αγαπιέται ακόμα το έχω με το έχασα 


 τότε λοιπόν εσύ 

γιατί δεν μου κρατάς πια το χέρι; 


 Και συ Αλήθεια γιατί λες τόσα ψέματα;

 Κι εσύ Ψέμα γιατί δεν αληθεύεις ποτέ;


Κική Δημουλά / Σχολαστικότητες

Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2022



"Καλὸ εἶναι νὰ ὑπάρχεις, 

ἀλλὰ νὰ ζεῖς* εἶναι ἄλλο πρᾶγμα."

Φώτης Κόντογλου

*"Ο κόσμος είναι γεμάτος μαγικά πράγματα,

 περιμένοντας υπομονετικά τις αισθήσεις μας 

να γίνουν πιο έντονες,

πιο αιχμηρές."

W. B. Yeats

Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2022



"Οι άνθρωποι  γίνονται αυτό που στοχάζονται"  πιστεύει ο Ώστιν Γουώρεν, και μας βοηθάει να καταλάβουμε γιατί μερικοί άνθρωποι δεν γίνονται απολύτως τίποτα.
Σπύρος Τσακνιάς
A PROPOS ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ
Στιγμή


”Θυμήσου, ω άνθρωπε”

Ω άνθρωπε! Θυμήσου πόσα δάκρυα

 δεν έδωσες στην ώρα τους.

 Θυμήσου, ω άνθρωπε! Θυμήσου...

 Ποσά λόγια στην ώρα τους δεν πρόφερες. 

 Ποσά χαμόγελά σου φειδωλεύτηκες. 

 Ποσά στάχυα απ´ τα πλούσια δωμάτια σου 

 δεν άφησες 

 - τάχα να πέσουν - 

 να τα χαμολογήσουν οι φτωχοί. 

 Πόσο αγκαθερούς έφτιαξες τους φράχτες σου.

 Ποσό αψηλούς τους τοίχους σου! 

 Θυμήσου, ω άνθρωπε, θυμήσου 

 «...Ουκ επ´ άρτω ζήσωμεν...»

Μελισσάνθη

Παρασκευή 11 Νοεμβρίου 2022


Αφενός,  επειδή τα ίδια δέντρα δεν θα αργούσαν να γεμίσουν και πάλι το δρομάκι του με καινούρια χρυσαφένια φύλλα.  Αφετέρου, επειδή το ιαπωνικό ιδανικό της ομορφιάς δεν αναζητεί την τελειότητα, την ομοιομορφία, την ακριβή συμμετρία, αλλά τη φυσικότητα, την ομορφιά που πηγάζει από ένα φύλλο πεσμένο στον άδειο κήπο ενός μοναστηριού ζεν.
΄                                           
Ένα από τα εξέχοντα χαρακτηριστικά της ιαπωνικής κουλτούρας είναι η ιδιότυπη αντίληψή της για την ομορφιά. Για έναν δυτικό, η πιο όμορφη κούπα είναι η άψογα κατασκευασμένη, με τέλεια περιφέρεια, λεία και αψεγάδιαστη επιφάνεια και, αν είναι διακοσμημένη, με ακριβή και ομοιόμορφη διάταξη των διακοσμητικών στοιχείων. 

Αν μεταφερθούμε στην Ιαπωνία, η κούπα που θα εκτιμηθεί περισσότερο - και η πιο ακριβή - είναι συνήθως εκείνη που εμφανίζει ασυμμετρίες, γιατί αυτό την κάνει μοναδική. Μπορεί να έχει βαθουλώματα, να έχει αμμόπετρα κολλημένη στην επιφάνειά της ή μπορεί ακόμα και να είναι ραγισμένη ή να την έχουν ξανακολλήσει με την τεχνική του  κίντσουγκι. 

Αυτή η τόση ιδιαίτερη κούπα όχι μόνο είναι μοναδική και αφηγείται την ιστορία της, θεωρεί όμορφο αυτό που μοιάζει με τη φύση και το οποίο μπορούμε να συνοψίσουμε σε τρεις αρχές:

1. Τίποτα δεν είναι τέλειο.
2. Τίποτα δεν είναι ολοκληρωμένο.
3. Τίποτα δεν είναι παντοτινό.

Στην περίπτωση των ανθρωπίνων όντων η επίγνωση ότι είμαστε ατελείς μας χαρίζει ταπεινότητα, όταν την αποδεχόμαστε, μας απελευθερώνει από την αρρωστημένη νοοτροπία να απαιτούμε πολλά από τον εαυτόν μας, από την εμμονή σε μια τελειότητα που δεν υπάρχει στη φύση και, επομένως, ούτε στα ανθρώπινα όντα. 

Όσον αφορά τη δεύτερη αρχή, μας θυμίζει ακριβώς ότι τίποτα δεν είναι ολοκληρωμένο. Όπως και η φύση εξελίσσεται αέναα, ακολουθώντας κύκλους γέννησης και θανάτου, έτσι και το ανθρώπινο ον είναι δυναμικό. 

Η τρίτη αρχή είναι η κατανόηση της εφήμερης φύσης όλων των πραγμάτων. Τα νιάτα περνούν και μετατρέπονται σε ωριμότητα και μετά σε γήρας. Εκείνος ο άνθρωπος που μας φαινόταν τόσο γοητευτικός και διασκεδαστικός παύει να μας εκπλήσσει, ή ίσως αρχίζει να μας φαίνεται απόμακρος, επειδή, σαν δύο κλαδιά ενός δέντρου, ακολουθήσαμε διαφορετικές κατευθύνσεις.

Νομπούο Σουζούκι
ουάμπι σάμπι
η ομορφιά της ατέλειας
Εκδόσεις Πατάκη  

Τρίτη 8 Νοεμβρίου 2022

" ...Ξέρω καλά ότι η αυτοκρατορία μου σαπίζει σαν πτώμα σε βάλτο, και η επαφή μαζί του αρρωσταίνει και τα κοράκια που το τρυπάνε όσο και τα μπαμπού που μεγαλώνουν λιπασμένα από τα λύματά του. Γιατί δεν μου μιλάς γι' αυτά; Γιατί λες ψέματα στο αυτοκράτορα των Τατάρων, ξένε;

-Ναι η αυτοκρατορία είναι άρρωστη και το χειρότερο, προσπαθεί να συνηθίσει τις πληγές της. Ο σκοπός των εξερευνήσεών μου είναι αυτός: Παρατηρώντας τα ίχνη ευτυχίας που ακόμη διακρίνονται, μετρώ τη σπανιότητα τους. Αν θέλεις να μάθεις πόσο σκοτάδι έχεις γύρω σου, πρέπει να ακονίσεις το βλέμμα στα αδύναμα μακρινά φώτα." 

Ίταλο Καλβίνο / Αόρατες πόλεις

Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2022

Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2022




 "Η ΣΚΟΡΠΙΑ ΕΝΟΡΙΑ

 Ι

Δεχτήκαμε να δείξουμε τα σπίτια μας.

 Ο επισκέπτης σκέφθηκε: Καλά περνάτε.

Οι τρώγλες μέσα σας υπάρχουν.

 ΙΙ

 Μέσα στην εκκλησία: Τόξα και θόλοι

 λευκοί σαν γύψος,  σαν γύψινος επίδεσμος 

γύρω από το σπασμένο χέρι της πίστης.

 ΙΙΙ

 Μέσα στην εκκλησία ο δίσκος των φτωχών 

μόνος του υψώνεται απ’ το πάτωμα 

και προχωρεί διασχίζοντας σειρές των καθισμάτων.

 ΙV

Αλλά οι καμπάνες πρέπει να θαφτούν κάτω στη γη.

 Κρέμονται από τις σιδεριές των υπονόμων.

 Ηχούν κάτω απ’ τα βήματά μας.

 V

Ο υπνοβάτης Νικόδημος κατευθύνεται

 προς τη Διεύθυνση.  Ποιά διεύθυνση;

Δεν ξέρω.  Όμως εκεί πηγαίνουμε όλοι."


Tomas Transtromer*/Σύγχρονη σουηδική ποίηση/Εκδόσεις Γνώση

(*βραβείο Nobel λογοτεχνίας 2011)