“Μιλάω αδιάκοπα” είπε ο Μάρκο Πόλο, όμως ο ακροατής συγκρατεί μόνο τα λόγια που περιμένει. Άλλη είναι η περιγραφή του κόσμου που το καλοπροαίρετο αυτί σου ακούει με προσοχή, άλλη εκείνη που θα κάνει το γύρο των λιμενεργατών και των γονδολιέρηδων στο δρόμο έξω από το σπίτι μου την ημέρα της επιστροφής μου, άλλη ακόμα εκείνη που ίσως υπαγορεύσω στα γεράματα μου, αν με πιάσουν αιχμάλωτο Γενοβέζοι πειρατές και με ρίξουν στη φυλακή στο ίδιο κελί με ένα συγγραφέα περιπετειών.

Δεν είναι η φωνή που υπαγορεύει την ιστορία. Είναι το αυτί.

Ίταλο Καλβίνο