Η Ζωή  εν δωματίω

...το ταξίδι...

"Αν σου έγραφα εγώ ένα τέτοιο γράμμα, θα ήταν γραμμένο με λέξεις απλές, φθαρμένες από τη χρήση όσων ανθρώπων τις ξεστόμισαν... Θα σου έγραφα ότι δεν ήξερα πως ο χρόνος δεν περιμένει, πραγματικά δεν το ήξερα, κανείς δεν σκέφτεται ποτέ ότι ο χρόνος αποτελείται από σταγόνες και ότι αρκεί μια περισσή σταγόνα για να χυθεί το υγρό στο χώμα και να απλωθεί σαν κηλίδα και να χαθεί. Και θα σου έλεγα πως αγαπώ, πως αγαπώ ακόμα, παρότι οι αισθήσεις μοιάζουν κουρασμένες... και θα σου έγραφα ότι η φιγούρα σου, που φαινόταν κόντρα στον ορίζοντα, μου φάνηκε το ωραιότερο πράγμα που ο χρόνος συνέλαβε... κι ύστερα θα σου έλεγα για εκείνες τις νύχτες που μιλούσαμε, για εκείνο το σπίτι στη θάλασσα... Και θα σου έλεγα επίσης πως σε περιμένω, παρότι δεν περιμένει κανείς κάποιον που δεν μπορεί πια να γυρίσει."

Antonio Tabucchi / Είναι αργά, όλα και πιο αργά 

"Άντε μωρέ παλιόκοσμε που θα κάτσω να προγραμματίσω."

 Νίκος Καρούζος

"Τίποτα δεν χτίζεται πάνω στην πέτρα,

 όλα πάνω στην άμμο χτίζονται, 

όμως το χρέος μας είναι να χτίζουμε

σα να ’τανε η άμμος πέτρα..."

 Χόρχε Λουί Μπόρχες

...κ' ίσως, για να βγάλεις φτερά, φτάνει ν' ακουμπήσεις σ' έναν τοίχο και να σκεφτείς πόσο λίγο θα ζήσεις - έτσι άρχισαν τα πουλιά... 

Τάσος Λειβαδίτης / Ο διάβολος με το κηροπήγιο 

"Από όλες τις αρρώστιες, 

αυτή έκανε το μεγαλύτερο κακό στην ανθρωπότητα:

 η αδιαφορία."

Σαντιάγο Αμιγκορένα / Τα τελευταία μου λόγια / Gutenberg 

*

 "Εμένα δε θα με παρασύρετε.

 Όχι! 

Ποτέ! 

 (κλείνει προσεκτικά τα παράθυρα) 

 Τα ακούσατε; 

Ποτέ! 

 (απευθύνεται προς όλα τα κεφάλια των ρινόκερων) 

 Δεν θα σας ακολουθήσω... 

Όχι, 

δεν θα σας ακολουθήσω, 

δεν σας καταλαβαίνω!

 Εγώ θα μείνω αυτό που είμαι! 

Εγώ είμαι άνθρωπος! 

Άνθρωπος!* 

Ευγένιος Ιονέσκο / Ο ρινόκερος / Δωδώνη

...βιβλικά...

Aπό το Άσμα Ασμάτων του Σολομώντα:

...Ώσπου κουδούνισαν παντού οι τσιγγάνες ανεμώνες...

Οδυσσέας Ελύτης

Ἔρχεται φέτος κουρασμένη

 ἡ Ἄνοιξη 

(νά) κουβαλάει τόσα χρόνια 

τὰ λουλούδια πάνω της.

 Σκοτεινοὶ ἄνθρωποι

 στὶς γωνιὲς τὴν παραμονεύουν 

γιὰ νὰ τὴν τσακίσουν. 

 Αὐτὴ ὅμως

 μὲ κρότο 

ἀνάβει ἕνα-ἕνα 

τὰ λουλούδια της

 στὰ μάτια τοὺς τὰ ρίχνει 

(γιά) νὰ τοὺς στραβώσει

Μίλτος Σαχτούρης / Οι εχθροί της άνοιξης

"Το μπόλι της αγάπης δεν το δέχτηκε ο κόσμος 

υστέρημα η άνοιξη, 

ανύπαρκτο πουγκί 

μπλόφα χοντρή η άνοιξη στις μέρες μας."

 Νίκος Καρούζος

"Ο πόλεμος είναι αναπόφευκτος,

 μπορεί μόνο να αναβληθεί."

Niccolò Machiavelli / The Prince 

Για την τιμιότητα στον καιρό της επιδημίας. 

Με οδηγό τον Καμύ.

«Όλο το ζήτημα ήταν να σώσουν όσο γίνεται περισσότερους ανθρώπους από τον θάνατο και τον οριστικό χωρισμό. Ένας μοναχά τρόπος υπήρχε για αυτό: να πολεμήσουν την πανούκλα. Αυτή η αλήθεια δεν ήταν αξιοθαύμαστη, ήταν απλώς λογική απόρροια της πραγματικότητας», διαβάζουμε στην Πανούκλα (1947) του Καμύ (La Peste, folio, σ. 126).

Υπάρχουν αλήθειες που δεν είναι ούτε αξιοθαύμαστες ούτε μεγαλεπήβολες, αλλά ανιαρά απλές, αλήθειες που τις επιβάλλει η ίδια η πραγματικότητα, για όσους δεν είναι εξημμένες κεφαλές. Αυτό ακριβώς είναι το ζήτημα και με τη σημερινή παγκόσμια επιδημία: να σώσουμε όσους γίνεται περισσότερο. Όλα τα άλλα είναι ανοησίες ή και αήθειες. Θα έχουμε πολλά να συζητήσουμε και να αποφασίσουμε και να αλλάξουμε, όταν περάσει η μπόρα, κυρίως για να αντιμετωπίσουμε την κατεξοχήν ανισότητα που υπάρχει στον κόσμο, την ανισότητα απέναντι στην υγεία και τη ζωή. Τώρα προέχει να ζήσουμε σχεδόν όλοι. Ξέρω καλά τι τεράστια απόσταση πόνου χωρίζει το «όλοι» από το «σχεδόν όλοι» και μακάρι να μην ήμουν υποχρεωμένος σε αυτή τη διατύπωση.

Από τι εξαρτάται η μεγαλύτερη δυνατή προσέγγιση σε αυτό το ιδανικό «όλοι»; Πρωτίστως, από τους γιατρούς, τους νοσηλευτές και όλο το υγειονομικό προσωπικό που ξέρει να κάνει τη δουλειά του. Ο γιατρός Ριέ της Πανούκλας, που κοιμάται σε όλη τη διάρκεια της επιδημίας τέσσερεις ώρες την ημέρα, δεν είναι ούτε άγιος ούτε ήρωας. Το δικό του ηθικό ιδεώδες είναι η τιμιότητα, δηλαδή, όπως εξηγεί ο ίδιος, το να κάνει σωστά τη δουλειά του, μια δουλειά που κάποιες φορές θα απαιτήσει να θέσει σε κίνδυνο και τη δική του υγεία. Ορισμένοι από μας γνωρίζαμε ήδη, από πικρή προσωπική πείρα, και δεν περιμέναμε τη νέα επιδημία για να το μάθουμε, ότι αυτοί που κρατάνε την κοινωνία όρθια είναι πρώτα από όλα οι γιατροί και οι νοσηλευτές που ξέρουν να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Τα νοσοκομεία είναι τα κατεξοχήν ιερά καθιδρύματα κάθε πόλης.

Εκτός όμως από την τιμιότητα των γιατρών, οι επιδημίες δοκιμάζουν και την τιμιότητα καθενός από εμάς, η οποία απαιτεί αδιάκοπη προσοχή. Με τα λόγια του Ταρρού, άλλου κεντρικού προσώπου της Πανούκλας: «Ο τίμιος άνθρωπος, αυτός που δεν μολύνει σχεδόν κανέναν, είναι ο όσο γίνεται λιγότερο αφηρημένος. Χρειάζεται θέληση και ένταση για να μην είσαι ποτέ αφηρημένος!» (σ. 228). Με άλλα λόγια, τιμιότητα είναι η ένταση της ευθύνης για τους άλλους, που στην περίοδο των επιδημιών, για τους περισσότερους από μας, εκφράζεται, παράδοξα και βασανιστικά, με το να μένεις μακριά τους. Αυτήν την τιμιότητα ο Ταρρού, που δεν πιστεύει στον Θεό, όπως δεν πιστεύει και ο Ριέ, την ονομάζει σε άλλο σημείο αγιότητα χωρίς Θεό (σ. 230).

Επειδή έγινε μεγάλη συζήτηση στον τόπο μας για τη στάση της Ορθόδοξης Εκκλησίας απέναντι στην επιδημία, θα ήθελα να απευθυνθώ και στους πιστούς, με μια φράση ενός ετεροδόξου, του αγίου Ιγνατίου Λογιόλα. Η φράση δεν απαντά πουθενά στα γραπτά του, αλλά μας την έχει διασώσει ο στενός συνεργάτης και πρώτος βιογράφος του Pedro de Ribaneyra (1527-1611): «Πράξε ως εάν όλα να εξαρτώνται από σένα, γνωρίζοντας ότι στην πραγματικότητα όλα εξαρτώνται από τον Θεό».  

Σταύρος Ζουμπουλάκης 

Πηγή: Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων 

Ἀγάπα τόν πλησίον σου ὡς σεαυτόν

κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον 22, 39

στη ζωή εν δωματίω:

Φοβοῦ τόν πλησίον σου ὡς σεαυτόν

"Σε πλάθω λίγο λίγο κάθε νύχτα.

 Έρχεται η μέρα και γκρεμίζομαι μαζί σου.

 Ολόκληρη δεν θα σε δω ποτέ.

 Ούτε θα σε έχω.

Κάθε φορά πρωτόπλαστα τα μέλη σου και σκόρπια.

 Έγινα παντοδύναμος για χάρη σου δεν έγινα θεός.

 Τι να την κάνω τόση παντοδυναμία όταν απαγορεύεται το θαύμα."

 Μιχάλης Γκανάς

*

...η ζωή εν δωματίω...

*

Ο χρόνος που δαπανάμε για να βλέπουμε τις καμπύλες που δείχνουν την εκθετική άνοδο των θυμάτων του ιού αυξάνεται εκθετικά παρερχομένου του χρόνου. 

"Μέχρι τώρα φοβόμασταν. 

Από τώρα και στο εξής θα ελπίζουμε."

Viktor Frankl
*
H ζωή εν δωματίω.
*

"Ο εγκλεισμός έχει μια δυσάρεστη οσμή. Αποφορά από το μούλιασμα άσχημων σκέψεων, μυρωδιές από βρώμικες ιδέες που σέρνονται παντού, έντονες αναθυμιάσεις από παλιές νοσταλγικές στιγμές. Ο αέρας, ο οποίος είναι εξ ορισμού ελεύθερος, δεν μπαίνει ποτέ εδώ μέσα. Εισπνέουμε τις ανάσες μας μέσα σε κλειστό δοχείο. Επιστρέφοντας απ' τους περίπατους, ο εξωτερικός αέρας σταματά στο κατώφλι των περιστρεφόμενων θυρών και η μετάβαση είναι πάντα απότομη. Μια αόριστη ναυτία έρχεται αμέσως να μας υπενθυμίσει ότι ζούμε και αναπνέουμε μέσα σε μια κοιλιά που μας κουβαλά και μας χωνεύει αργά - αργά, προτού τελικά μας αποβάλλει, περισσότερο για να μας ξεφορτωθεί παρά για να μας δώσει πίσω την ελευθερία μας."

  Ζαν Πωλ Ντιμπουά: 

 Δεν κατοικούν όλοι οι άνθρωποι τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο

...είμαι ριζωμένη αλλά ρέω...

Virginia Woolf

*

Η ζωή εν δωματίω...

"Η γλώσσα έχει δημιουργήσει τη λέξη 

"μοναξιά"

για να εκφράσει τον πόνο του να είσαι μόνος.

Και έχει δημιουργήσει τη λέξη 

"μοναχικότητα" 

για να εκφράσει τη δόξα του να είσαι μόνος. " 

Paul Tillich / Το Αιώνιο Τώρα 

*

"Η ζωή εν δωματίω."

"Κατά την αναμονή αυτή δεν είδα να συμβαίνει τίποτα. 

Ήταν τόσο καθαρή αναμονή, 

ώστε απουσίαζα ως και εγώ ο ίδιος. 

Το ομοίωμά μου εν ονείρω,

 αυτό που βλέπουμε στον καθρέφτη και λέμε

 «εγώ είμαι» 

απουσίαζε."

 Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης / Το μυθιστόρημα της κυρίας Έρσης

«Πόσες φωλιές νερού να συντηρήσω μέσα στις φλόγες».

Μανόλης Αναγνωστάκης

"Η ζωή του ανθρώπου είναι καμωμένη από καιρούς.

 Καιρός να σπείρεις,

 καιρός να θερίσεις,

 καιρός της θλίψης, 

καιρός της χαράς,

 καιρός της αγάπης,

 καιρός της μοναξιάς.

 Αν το σκεφτείς έτσι,

 θα μπορέσεις και στη χαμηλότερη στιγμή να στηριχτείς,

 γιατί κι αυτή θα ανήκει σ’ έναν από τους καιρούς της ζωής σου."

 Γιώργος Σεφέρης  / Μέρες Γ 1934-1940

...ουδέν κακόν αμιγές καλού...

...η απαγόρευση να τριγυρίζεις στο πάρκο 

απομάκρυνε άλλη μια βαριά ανοιξιάτικη δοκιμασία...

ΒΑΣΑΝΑ!

"Η άλλη η καημένη έχει γκόμενο που στα 32 του περιμένει να του εξηγήσει ο μπαμπάς του γιατί δεν μπορεί να πάει να την βρει."

Α.Κ

Ελπίζουμε 
μην πει στα παιδιά τώρα ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης.

Τα πράγματα είναι μέχρι στιγμής καλά,

δεν έχουν έρθει τα πάνω κάτω,

έχουν έλθει τα πάνω οριζόντια...

Μην αγγίζετε ο ένας τον άλλον. 

Σε αναστολή η ισχύς των γνωμικών:

Μηδέν Άγαν.

 Τίποτα υπερβολικό.

Χίλων ο Λακεδαιμόνιος

Παν το πολύ τη φύσει πολέμιον. 

 Οτιδήποτε υπερβολικό είναι αντίθετο στη φύση.

Ιπποκράτης 

 "Η ΣΚΟΡΠΙΑ ΕΝΟΡΙΑ

 Ι

Δεχτήκαμε να δείξουμε τα σπίτια μας.

 Ο επισκέπτης σκέφθηκε: Καλά περνάτε.

Οι τρώγλες μέσα σας υπάρχουν.

 ΙΙ

 Μέσα στην εκκλησία: Τόξα και θόλοι

 λευκοί σαν γύψος,  σαν γύψινος επίδεσμος 

γύρω από το σπασμένο χέρι της πίστης.

 ΙΙΙ

 Μέσα στην εκκλησία ο δίσκος των φτωχών 

μόνος του υψώνεται απ’ το πάτωμα 

και προχωρεί διασχίζοντας σειρές των καθισμάτων.

 ΙV

Αλλά οι καμπάνες πρέπει να θαφτούν κάτω στη γη.

 Κρέμονται από τις σιδεριές των υπονόμων.

 Ηχούν κάτω απ’ τα βήματά μας.

 V

Ο υπνοβάτης Νικόδημος κατευθύνεται

 προς τη Διεύθυνση.  Ποιά διεύθυνση;

Δεν ξέρω.  Όμως εκεί πηγαίνουμε όλοι."

Tomas Transtromer*/Σύγχρονη σουηδική ποίηση/Εκδόσεις Γνώση

(*βραβείο Nobel λογοτεχνίας 2011)

"Δεν θέλω φτηνά καρτέρια πίσω απ’ τις λέξεις!

 Εγώ σε φώναξα εδώ για να μου πεις απλά:

 πατώνει ή δεν πατώνει η μοναξιά;"

 Γιάννης Στίγκας

Υπόσχεση!

"Θα ξαναγυρίσουμε 

 Όταν οι ελιές θα ντύνουν στο χρυσάφι τα γέρικα όνειρά τους 

 Όταν τα μελτέμια θα κινούν να χαϊδέψουν 

τις εφήμερες πεζολογίες του νησιού 

 Όταν δυο μάτια σκοπελίτικα θα φωτιστούν απ' τη χαρά του γυρισμού 

 Τούτο το καλοκαίρι είτε το άλλο που θα 'ρθει 

Δεν έχει σημασία πότε

 Κάποιο καλοκαίρι τέλος πάντων θα ξαναγυρίσουμε 

 Πιο δυνατοί πιο μεστωμένοι

 Έχοντας συνοψίσει το νόημα της πρώτης προσπάθειας 

 Πειθαρχώντας στη νοσταλγία του Αιγαίου" 

 Κλείτος Κύρου / Θα ξαναγυρίσουμε

"Οι ιδέες δεν επιβιώνουν 

αν δεν έχει κανείς την ευκαιρία 

να παλέψει γι’ αυτές."

 Τόμας Μαν 

πόσες  ιδέες θα σβήσουν, πόσες θα επιβιώσουν;