Στον κβαντικό μικρόκοσμο της Φυσικής, η φύση μιας οντότητας παραμένει ουσιαστικά απροσδιόριστη μέχρι να παρέμβει η μέτρηση του πειράματος. Ένα φωτόνιο μπορεί να συμπεριφέρεται ως κύμα ή ως σωματίδιο, δύο συμπεριφορές που η μία γρονθοκοπεί την άλλη. Οι δύο καταστάσεις συνυπάρχουν στο φωτόνιο, το φωτόνιο βιώνει την υπέρθεση δύο βασικών καταστάσεων.

Η κατάστασή μιας κβαντικής οντότητας, προτού διαταραχτεί από τη μέτρηση ενός πειράματος, περιγράφεται ως το άθροισμα πολλαπλών διακριτών βασικών καταστάσεων. Τι συμβαίνει όταν γίνεται μια μέτρηση σε ένα πείραμα από τον παρατηρητή; Η μέτρηση σε ένα πείραμα, ο παρατηρητής, διαταράσσει τη μετρούμενη οντότητα. Τότε, η υπέρθεση, το άθροισμα των πολλαπλών καταστάσεων, καταρρέει σε μια και μόνο και μία συγκεκριμένη κατάσταση – συμπεριφορά, οι άλλες «πεθαίνουν». Ανάλογα με το πείραμα του παρατηρητή και την αντίστοιχη διαταραχή που επιφέρει ο παρατηρητής διαφοροποιείται και το σε ποια από τις βασικές διακριτές καταστάσεις θα καταρρεύσει, θα συρρικνωθεί, η προυπάρχουσα εγγενής υπέρθεσή τους. Έτσι γίνεται αυτό το ακατάληπτο: ο δυισμός του φωτός, σε άλλες μετρήσεις το φωτόνιο εμφανίζεται στον παρατηρητή ως κύμα, σε άλλες ως σωματίδιο. 

Την υπέρθεση πόσων και πόσων καταστάσεων – συναισθημάτων βιώνει ο άνθρωπος… Υπέρθεση καταστάσεων χαράς, λύπης, οργής, φόβου, αμφιβολίας, ευτυχίας, μίσους, αγάπης, αγανάκτησης, απαισιοδοξίας, απάθειας, αντιπάθειας, έκπληξης, ζήλιας, ηττοπάθειας, μοναξιάς, ντροπής… Κάθε ανθρώπινη αλληλεπίδραση, «συνομιλία» με τον εαυτόν μας, ψηλάφηση του κοινωνικού γίγνεσθαι, αποτίμηση της μετάλλαξης του φυσικού ή του πολιτιστικού περιβάλλοντος, κ.ο.κ, είναι ένα πείραμα, μία «μέτρηση» που διαταράσσει τον ψυχισμό μας, οδηγεί στην κατάρρευση της υπέρθεσης των πολλαπλών συναισθημάτων – καταστάσεων μας, στη συρρίκνωσή τους σε ένα κυρίαρχο «στιγμιαίο» συναίσθημα. Ξυπνά ένα από τα πολλά εν υπνώσει συναισθήματα μας. Φαντασθείτε τι συμπεριφορά έχουμε ενώπιον ενός ισχυρού και τι ενώπιον ενός αδύνατου ως προς εμάς...

Στο μικρόκοσμο απαγορεύεται η πλήρης γνώση μιας κβαντικής οντότητας. Στο μακρόκοσμο, η γνώση της ανθρώπινης οντότητας είναι δυνατή; Γράφει ο Αντόνιο Πόρτσια: "Επειδή πιστεύεις ότι με κατάλαβες, έπαψες να με καταλαβαίνεις"...

Στη φύση, η συνύπαρξη πολλών κατάστασεων στην παρθενική υπόσταση των οντοτήτων, είναι ζωοφόρος, οφείλουμε τη δημιουργία μας και την επιβίωσή μας. Είναι εκδήλωση της έξω από την ανθρώπινη λογική σοφίας της φύσης.

Είναι η συνύπαρξη αυτή ζωοφόρος για τη ζωή μας;